Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Operationes in Psalmos. 1519—1521. 509scient me a minore usque ad maiorem'. Et Isa. 11. 'Quia repleta est terra 3i1 ii, y.scientia domiDi sicut aqua maris operieutis'. Haec notitia dei laetificat cor,sicut Dotitia sui contristat, quia illa proponit misericordiani ante oculos, utps. 25. dicit. Haec peeeatum contra nos ponit semper, et cogitare de peccato 'i^i- -^e, 3.5 semper cogit, ut ps. 50. dicit. Conspectus itaque dei est notitia revelata '^im. •-•dei, in qua videtur gloria seu claritas dei. Gloria autem dei est nostraiustificatiü, quam videmus non esse currentis hominis, sed miserentis dei,unde non nobis, sed domino daraus gloriam, qui ut Apostolus dicit, 'Omniaev') i, 6.facit in laudeni gloriae gratiae suae', ut "^qui gloriatur, in domino glorietur' i. 6ov. i, si.10 evacuata penitus nostra gloria revelataque ignominia nostra per verbum legis.Transitis autem nubibus istis et satis humiliatis peccatoribus per peccatiCognitionen! ministerio legis paratam et in conspectum dei adductis, ubigloriam gratiae dei agnoscentes pacificantur, exultant et laudant, simultranseunt et grando et carbones ignis (sie enim ego arbitror ad verbumIS 'transeunt' referendas esse et nubes et grandinem et carbones ignis). 'Grando"autem allegorice dura et aspera legis verba significat, sive ut alibi dicit, in- «f. 9, e.crepationes in populis. 'Ignitos' autem 'carbones', quos idiotismo hebraeo'carbones ignis" vocat, intelHgimus vel eosdem, quos supra dixit succensosesse ab igne, ipsos scilicet peccatores angustiae igni exustos sive eadem legis20 verba, quibus ignis ille penitentiae in conscientia succenditur. Quod magisprobo, omnia enim illa transeunt, ubi dulcis misericordiae dei notitia revelatafuerit. Tum enim nubes prius odiosae fiunt gratae, et predicatores legis,quos abominabamur, diligimus et verba eorum dura et urentia tandem probamus,Non secus atque parvulus pedagogum suum et disciplinam eins odit,25 donec haereditatem adeptus intelligat, quae fuerit duri pedagogi utilitas, quoparadigmate ad Galatas Paulus utitur, non inepto ad hunc locum iutelligendum. ®ni. 4, 1 ff.Haec omnia puto prophetam accepisse ex ea parte historiae, ubi scribiturMoses ascendisse in montem et ingressus fuisse caliginem, scilicet in 2.iv;of. 19,20.conspectum domini. Neque enim coram domino hanc tempestatem fuisse,^° sed in circuitu eins dumtaxat intelligimus, ut et versu precedente dixit.Sicut ergo Mosi ingredienti in conspectum dei gloria domini apparuit, unde.... ... 29et retulit ex eodem consortio sermonis domini gloriam vultus sui, ut Exo. 34. - ^^'^f^ 34,ffscribitur,simul nubes, grando et carbones igniti transierunt et iam in einsconspectu non fuerunt prae fulgore conspectus dei, Ita et nobis docente Apo-2. dor. 3, is.35 stolo revelata facie domini gloriam speculantibus et in eandem eodem claritatisconsortio imaginem transformatis multa est spes et fiducia, cessat exactor,superatum est iugum oneris eius, sceptrum exactionis eins et virga humeri einsper parvulum, qui natus est nobis, et filium, qui datus est nobis. Isa. 9. 3cf. 9, 4 ff.Iterum liic propheta vel äuget historiam vel proprio spiritu allegoriam40 ludit. Non enim expresse legimus in Exodo, grandinem et ignitos carbones in2. a)iof. 19.17 quas A