Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

354 Operationes in Ps:\lino.s. 1510—1^1.fiu'iuiit, nisi (juod conscicntias (wcainilicant, s('m|H'r disociitcs et ad scicntiamvoritatis numiiiam pervcnientos, (antiini spccicni pictatis habentcs et virtuteni•j. iiiii.3, .sff.eius abnotiantos, captivas ducentos mulierculas oneratas [H'ccatis, revora cniin})eooatis inagis onorant et inquietant, quam exonereut et consolentur. Hucpertinent doctores satisfactionum , indulgentiarum , modorura confiteudi et 5iiifiuitarum eiusmodi insanianun, Vos ergo (ait David) me docebitis vestra,qiios si sequar, ero amissa fiducia in domino sicut profuga avis amisso nido.Absit, uon sequar. Unde dictio 'transmigra' in hebraeo ciectionem, profuganii.3}foi. 4,12. vagauKjue motionem significat, ut Gen. iiij. 'Vagus et profugus eris in terra'.i.'j)(oi.4.i6 Kt infVa 'hal)itabat in terra Naid' (idest profugus). Unde et signuni, quod 10dominus in Cain ])Osuit, ne interfioeretur, trcmor scilicet, bis ipsis eonvenitpbrenapatis , idest mentium deceptoribus, quod nunquam non babeant trepidamet pavidam conscientiam, (juantumlibet operenlur sua bona, (juin imaginesui patris metuunt a (piovis occidi, quodlibct ad f'ubnen pallent et sonitu30". 48, 22. folii volantis terrentur. 'Non enim est pax inipiis, ait dominus', Isaie xlviij., 153ci. 57, 20. Sed 'sicut mare fervet impius, et redundant fluctus eins'.Hebraeum ergo sie redderem: In domino speravi, (juomodo dieitisanimae meae: Move montis avis? idest esto in montibus profuga quaedamavis. Adverbium 'sicut' non est in textu, vult enim dicere: Esto vaga avismontis. Est enim allegoria. Et mons boc loco proprio significat multitu- 20dinem montium, quales sunt in deserto et sylvis, a cultu et frequentia liominumremoti, ut iudicet proprie animam profugam et a fiduciae suae nido inSei. 40, 4. deserto eiectam. Eadem enim dictio bic ponitur, quae Isaiae iiij. 'Aspera(idest montosa) in vias planas', cvnn talia montosa sint et invia et impedita,ubi satis indicat per Christum reduci animas a montibus istis, idest montuosis 25et inviis iustitiis ad facilem et planam in fide iustitiam. Deinde cum sinteae iustitiae difficiles et amfractuosae et dispendiosae sicut montium taliumvia, nihilominus tamen infiantur et superbae sunt, ut eas altitudine montiumnecesse fuerit significari. Ac sie propheta eodem verbo simul et miseriaraet superbiam expressit eorum, ut qui de ea re glorientur, in qua laborant 30miserrime, cum lamentari potius debuerint. Hanc iustitiae infoelicitatemsuperius audivimus dici 'Aven' et 'amal', idest dolorem et laborem.Hoc parum refert, quod hebraeus 'avem' generali nomine, non 'passerem'specialiter habet, 'zipor'.20 proprio A, ebenjo 3- 28. 27 amfructuosae BC 28 superbiae C 33 Aven C34 ripor A