Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

422 Oponitiom-s in l'salinus. 1519—1521.(jiiae est hKtlonim scrvitus, |)n)|)tor (jiuic vcnit im dci in filios diffidcntiiU'seil iiicri'iliililiüis'. lu'dissimiiin sano iiK'ivdiilitalis gciius est ixui (anliimdro c'onfKlt'iv, (|Uod (•(iij)us alero possit et velil, (|iii vnliici-cs cocli paseil,a'iaiti).o,3o. foemuu agri sie vestit, ut Christus Matt. vi. in idem monstrum loquitur.Quid eniiu illi deo crederent in rebus spiritualibus et teutationibus niaximis, squi ventreni foctidum non credunt a deo pascendum esse? Aut quoniodoin morte eredcnt in nianus eins aninias suas, quas in sempitcrnuni paseat(si debent vivere), qui eorpora sua ad ineertuni inonientuni ei non ercdiuit?vciH. 13, 5f. Unde Heb. xiij. pro foeda hac j)usillaninHtate dieit 'Sint mores sine avaritiaeontenti praesentibus. Ipse enim dixit: Non te deseram nee derelinquani, mita ut eontidenter dieamus: dominus mihi adiutor, non timebo, quid faeiatmihihomo?'Quo vitio (ut dixi) ut eareant, maxime rel'ert pastorum, (pii non modo(si avari sint) exemplo, sed et autoritate, deinde quod extremum est malorum,verbo nocent subiectis, dum aliud nee docent nee doeeri sinunt, nisi quod isquaestum vel äuget vel servat. Harum rerum exempla non est neeessemoustrare, cum iam in mores, immo in artieulos fidei transierint, et liaereticussit, qui avaritiam Pontifieum et monaehorum taxat, quam hodie pulehronomine potestatem regitivam, monarchiam, vieariatum dei in terris appellant.Miin. G, 5. Adeo verum est, quod Paukis ait 'Existimantcs quaestum esse pietatem", '-"^sivc ut hie dieit, 'operarios Aven', et tamen 'devoratores plebis\ ünde et2.a)!oi. 18,21. Exodi xviij. letro Mosi eonsulturus, quos populo praeficeret, ait 'provide deomni plebe viros sapientes et timentes deum, in quibus sit veritas, et quioderint avaritiam, et constitue ex eis tribunos et centuriones' &c.Hebraeus dieit *Comestores populi mei comederunt escas' explicandi 25gratia, ne quis de spirituali devoratione eum loqui crederet, sicut nostratranslatio videtur sonare, quae per similitudinem dieit 'eos devorare plebem,sicut eseam panis\ Hie autem dieit, quod in populo aliud non faciunt,quam quod eomedunt panem seu escas, hoc est quod seipsos paseunt etventri insaturabili avaritia serviunt, quam comestionem malo populi faciunt, 30cuius substantiam infinitis modis devorant. Et sie devorantes populum inhoc devorant, ut eomedant et seipsos saturent, aliud nihil pro devorationereponentes, sicut hodie Romana Romauistarumque faeit furiosa avaritia.'Dominum non invocaveruut'. Hie causam et radicem iniquitatis avaritiaeponit, nempe diffideutiam seu fedam incredulitatem ,quod in domino 35non confidunt. Fides enim, qui;?, solo verbo dei vivere doeet, assidue invoeatdominum in quacuuque neeessitate pendetque ex solius dei bouitate.Cum itaque pastores fidem non doeeant, nee eam jjopuli sciant, nihil iamreliquum est, nisi ut operentur Aveu et avari sint 'dieantque auro: fidutia^iob 31, 24. mea et obrizo : robur meum', lob xxxi. 'Et cougregent aurum, in quo con- 40illi] ü BC 8 debet A 13 pastores BC