Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Operatione.s in Psalmos. 1519—1521. 327superiores iuaeteriium futuri. Exemplis id optime cajHeraus. Finge, Arrianiteraporibus Catholicos Episcopos in exilium niissos, superbiente Arriana impietateista canere, et intelliges aifectum. Adeo scilicet non vult deus nostrisviribus queniciinque inimiciim vinci, sed solius sua dextra, ut sint opera et5 gloria eins soHus. Quare non est teniere agenduni cum haereticis et impiisraore disputantium philosophoruni: non superautur vi argumentorum neerationibus ducuntur nee autoritatibus capiuntur. Superbiuut super liaecomnia et praevalent, donec dextera excelsi eos i inmutet. Quod ut faciat,non fiducia ingenii, eloquentiae, eruditiouis praesumendum est, sed humili10 clamore implorandus, sicut huius versus exemplura nos docet. Sic bella,quae aliquot saeculis contra haereticos et Turcas geri vidimus, (piia viribuset hominum decretis praesumpsimus, retulimus illud lob xli. 'Reputabitquasi paleas ferrum et deridebit hastam vibrantem'. Non vincitur Satanas C-iiob 4i, iset Ciiristianorum hostis nobis operantibus, sed dumtaxat patientibus et15 clamantibus.'Comprehenduntur in consiliis, quibus cogitant"*, quod Hieronymus'Caj)iantur in sceleribus, quae cogitaverunt\ Idem tarnen ubique sensus manet,qui talis est: Inipii cum superbierint et pauperem oppresseriut, adeo nonresipiscunt et malum suum agnoscunt, ut his ipsis sceleribus suis potius20 palpentur, laetentur, involvantur, indurentur et excaecentur arbitrati, se obsequiumpraestare deo. Hoc enim est genus captionis longe perditissimum,suis propriis consiliis et operibus capi et excaecari, quo non nisi impii suntpuniendi, ut Isa. v. 'Ve qui dicitis bonum malum et malum bonum, 3ci. s, 20.pouentes tenebras lucem et lucem tenebras, poneutes amarum in dulce et25 dulce in amarum\Nota itaque, impiorum prima perditio est caecitas, ut Eccle. iiij. 'Multo ^^Jrcb. 4, 17.enim melior est obedientia (piam stultorum victimae, qui nesciunt, quantumfaciant mali\ Wen gott straifen will, dem thut er die äugen zu.Hebream Empliasim non reddunt latina verba. Nam comprehendi30 hoc loco non significat hostilem captionem, sed blandam et amicam, ita utet Gen. iiij. lubal scribatur fuisse pater caneutium (idest apprehendentium, i.sujof. 1,21.tractantium, teuentium) in Cythara et organo, ut significet, impios sibiipsisblaudiri in malis suis, sicut et prover. i. dicitur 'Qui laetantur, cum male spr. 2, 14.foecerint et exultant in rebus pessimis', cum ipsi non nisi de optimis se35 arbitrentur gaudere. Deinde 'in consiliis', pro quibus Hieronymus 'in sceleribus"transtulit, liebraeis ambiguum, tam scelera quam consilia seu propositasignificare potest, ut si liceat in unura componere significatum,intelligamus opera ex proposito et de industria facta. Non enim impii casuaut imprudenter agere contra pios sibi videutur, sed ex magna singularique« prudentia, consilio, denique zelo dei. Et nimis apte id nominis hebraeinon fel^tt B deus nos nostris A 4 quemquam BC