Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

0(-)»^ Oprratioiu's in l's;iliu..s. i:)l'.i -l;VJl.tiilci iiiltr iioiniiics pranlicalimi Nciiit, iioii mittciis |);u'('in, scd ^ladiiiin, etsi'pai'al patrcin advi'rsiis liliiiiu, luinim adxcrsiis socruui siiam, iil confnsoimiiuli sensu siiit iuiiuici lioiniucs domcstici eins, sie cMiiiii siil)\'('rsao sunt.toclioitor civitates liostium. Et civitatis putissiimim nomiiiat, ((und in liispi-acdicaiidnin liiit. I>i'ind(', (|und in eis sit civilioi- lionununi sonsus, idcstniainr prudi'utia carnis, ijuae inimiea dei est. Ideo iiiundiiui in suis pracslantiorihusot capitibus et quibus nuixime valet, aggressiis est Christusvorbü suo. CMvitatibus enini subversis et rcliquum vulgus mundi subvcrsumest. Sed et B. Augustinus etsi uoraen civitatis trahat in tropologiani, tanien lovorbum 'destruxisti' de spirituali destructioue iutelligit. Dixi autcm etantoa, in sacris litcris oportere niagis observari verba quam nomina pro in-'Pf. 1-2, s tolb'gondo spiritu, ut ps. Ixxi. 'Et dominabitur a iiiari usipie ad mare" &c.Hie nun est uiare aliud quam corporale intelligendiun, Non tanien est carnaledominium (more iudaieo) intelligcndum. Jta lue civitates proprio et ad 15literam sunt aecipieudac, sed destructio non carnalis, sed spiritualis accipieudaest.Igitur adeo cessavit franiea vastatiouis inimicae, ut etiam ipsi et eorumcivitates vastentur et subvertantur. Qui autera volet aliter eifugere, habetpro se hebraei nominis ambiguum. Nam nomen 'Irira' volunt, si abiecto 20lod scribatur ut hoc loco, significare non tantum civitates, sed etiam hostes.5Biic^. 5, 13. Nam pronomen 'eorum' non est in hebraeo. Sic illud Micheae v. 'Et conteramcivitates tuas'. Dicit Reuchlin hebraeis liaberi: Et conteram hostestuos. Quod an aliquid faciat, in medio relinquo. Hoc certum est, sivecivitates sive hostes dixeris, idem in sensu mauere. Diximus enim, civiles 25homines et filios huius saeculi pro sua prudentia esse maxime adversariosi.2Jii.ii.22,i3.verbi crucis, quos et idem verbuni maxime petit, haeret enim Aries nostercum coruibus in istis vepribus.'Periit memoria eorum\ Patet, aliud esse nomen eorum, quod deletur,et aliud memoriam, quae perit. Nomen enim eis detractum est, in quo sibi aoplacuerunt, et redditum deo, dum sese peccatores, ignominia dignos cumhumilitate confitentur. Deinde sie sunt omnia eorum per verbum fideivastata, substantia, nomen, potentia, multitudo, ut horum ne memores quidemsint. Atque ex usu popularis proverbii hoc dicitur, ubi de hominibus velfactis eormu perditis dicitur: Mau gedenckt seyn nit mehr, idest non sunt 35in memoria araplius. Extremum vastitatis perfectae est ipsa oblivionis perpetuasepultura. Ecce ergo virtus verbi et fidei, quae impios reddit pios,et peccata eorum et arma iniquitatis in aeternam oblivionem perdit, ut sintinaeternum alia substantia, alio nomine, alia potentia, alia raultitudine, aliamemoria servati apud deum. 4o14 corporali A 19 .'^uljverteutur C 22 lieb. x\. 27 verljo C 35 gebcncE fl) BC