Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

278 Oponitionos in rsaliuos. ir)10--ir)'21.liKi et [>nlclirl(iuliiu' tua iiitciule, prospoiv procede et regna, propter veiitatemet niansuetiuliiieni et iustitiam, dediieet te mirabilitcr dextcra tmx, alterum*45f. 4.S, 6. isto 'Sagittae tuae acute, populi sub le cadent in cordc iuimicoriim regis'.Hie est ergo prineeps regiiin terrae et doinimis dominantiuiii. Confer eo.sliuic regi: super quaenam suut eoustituti? Gerte super 0})cra nianuum dei, r.sed nulli omnia subieeta sub pedibus. Paruni souat, opera manuuni dei adseusuales illos titulos regnoruni, provintiaruni, populorum et speetacula insigniuniiiiiaginuui, monunientoruni, quibus reges et priucipes miuidi iactantur.Parvo titulo Christi regnuni et sine insignibus pracdicatur infinitum etaeternum 'Opera (iuquit) manuum tuaruni'. Nou euim terrae aut coeli nomine lopotuerunt compreliendi. Quicquid euim creavit deus, Christo subiectum est,1. Gor. 15,27. ut i. Cor. XV. 'Qui dixit omnia, nihil utique excepit, praeter eum, qui subieciteiomnia'.Au autem frustra dixit '^Omnia subiecisti', et tarnen nou dixit: Constituistieuni super omnia? Omisit enim in subiectione "^opera dei' et in cou- 15stitutioue 'omnia', cum tamen coniuncta utrinque velit intelligi. An indetestationem fastus et ambitiouis sie loquitur? Ut nee ille, cui vere omniasubieeta sunt a deo, titulum iactet, se esse constitutum super omnia, et maiorsit possessio quam titulus, cum contra homines non raro solis rerum titulisvehautm', rebus satis exiguis dominantes. Illud certe Apostolico more pen- 20sandum est, quod Christum describit non ambivisse hunc principatum, sed adeo constitutum, ut disceremus non assumere honorem nisi vocati sicut§c6r. 5, 4. Aaron , heb. v. Et quod mireris , tam iugens imperium Christo his verbistribuitur, et tamen ambitio singulis peue syllabis coarguitur, uullum hie iuflatumverbum, quemadmodum decreta hominuiu solent dicere: Cuncta per 25mundum nobis &c. Et iura tam coelestis quam terreni imperii Petro clavigerosuo commisit. 'Sic tument Bullae, inflatoque rotant turgeutia guttureverba'. Hie autem 'coustituisti' iuquit et 'cum' et 'super opera manuumtuarum'. Vide, ut pressis, verecundis, teuuibus, solidis tamen verbis iuaestimabilereguum Christi traetat, quanquam pro 'constituisti' in hebraeo habetur 30stpfiid). 2, se/dominum fecisti'. Quomodo Petrus Act. iiij. loquitur 'Hunc Christum eti.iDJof. 1,16. dominum foecit' &c. Sicut soll Gen. i. dicitur 'üt praeesset diei'. Seu ut*f. 136, 8. ps. cxxxv. 'Solem in potestatem diei'.Et pulchre 'opera manuum tuaruni' dicit, sine omni specie commeudanspossessionem Christi. Hominum euim mos est his tantum imperare et 3.^praeesse, quae digua, magna multaque sunt, et omnino, ex quibus ipsihierum, honorem voluptatemque capiant. Ea quae suut vilia, iudigua, etquae egeant ipsorum ope vel opera, facile permittunt, vit aliis subsint. AtChristus omnium dominus, quaecunqne opera dei censentur, sive sunt infirma,egena, contempta, sive potentia, opulenta, honorata, possidet. Non est 404 priucipes B 28 coustituisti (iuquit) et (eum) A 30 tractet C heb. A 39 siut BC