Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Operationes in Psalmos. 1519—1521. 33Iij. Tessa. ij. de impiomm principe Autichristo dicit, quod extolletiu- uon sim-2.if)cff.2,4.pliciter super deum, sed supra id, quod colitur aut quod dicitur deus, seuut graece dicitur, super omuem dictum, deum et cultum, ut iudicet supradeum, ut in sua natura est, nihil posse extolli, sed ut est predicatus, cultus,5 adoratus, idest super culturam dei, hoc est in opinione et aifectu hominum,apud quos solos praedicatur et colitur per verbum et fidem. Quod ego nonaliter intelligo, quam verbum hominis impii praefereudnm esse aliquandovcrbo dei, et hominem in loco dei sedentem supra deum timeri et coli. Adquod ii conari videutur, qui Romanum pontificem dubitant esse purum liomi-II'uem et eins verba praeferunt sacro Euangelio Christi, quae est vere blasphemiarumsumma.Peccator secuudum multitudinem irae suae non (juaeret, 10,4.Non est deus in couspectu eins.Hieronymus "^Impius secundum altitudinem furoris sui non requiret, uec15 deus in omnibus cogitationibus suis'. Ubi id primo observandum, quamvehemens sit hie psalmi spiritus, qui toties vocabulum 'impius' iugeminat etrepetit. Deiude pro 'multitudine irae suae' rectius Hieronymus 'secundumaltitudineni irae suae', idest prae superbia et elatione tumoreque fnroris sui.Siguificat enim dictio hebraea proprie altitudinem seu superbiam, ut ps, ci.^^t. 101, 5.20 'Superbo oculo et insatiabili corde, cum hoc uon edebam'. Et cxxxij. 'Domine, *;5j. 131, 1.non est exaltatam cor meura, neque elati sunt oculi mei'. Meoque iudicioCaph pro Beth legeutes transtulerunt 'Secuudum altitudinem' seu 'secundummultitudinem', cum dicendum fuerit 'In altitudine'. Quod autem ad deumista multitudo irae ab illustribus patribus relata est, distinctio versus male25 posita in causa fuit, Refertur enim ad impium.Et quod 'in couspectu eins' noster dixit et Hieronymus 'in omnibuscogitationibus suis', non multum officit sensui, tamen in hebraeo eademdictio est, quam superius versu secundo 'in consiliis' et Hieronymus 'insceleribus' transtulerunt, ut videat lector, nie superius recte in unum con-30 flatis omnibus siguificationibus hoc vocabulo intellexisse monstrum illud etlarvam impiomm, quam vocant bonam inteutionem, pium zelum, amoremveritatis. Contra haue enim hypocrisim invehitur spiritus psalmi huius, quaexcaecati non videntur sibi blasphemare deum, sed maxime laudare, neesuperbire aut inceudere pauperes, sed persequi superbos et impios, uec com-35 prehendi suis consiliis et falli, sed liberrima et certissima veritate agi. Itadeum esse in suis consiliis et bona intentione, certissimi sunt et in Universum,quicquid hoc psalmo eis imponitur, adeo a se alienum esse ducunt,ut contumeliae et convicii loco habeant, contra quae pro sancta veritate ethonore dei et gloria Ecclesiae summum meritum sperent, si pugnent omnibus10/11 blaspheraarum BC 15 oiuuil)us| ullis BC 19 propritj A