Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

328 Operaliouos iu rsuhnos. If)!!) — l.VJl.i'xprimit fiiroivm illiiiii, (|iii es! foiis (imiiiuni inalttniin ,([iicMn luxlio videoilioi bonaiu iiitriitioiuin vi loniuiluui (HcIuiikmi wriiw ralioiiLs. In hoc oniminirum est, t|ii:iin coiilulunt, quam aiuleant , (luam ])raesuinant, quam sibiplaccant, (luain inccupcraUililcr ('a]iiaritur ot excaeccntur, imprimis pontificeset rdiuiKsi, Iiitcr li(»s aiitciu maxiinc doctiores et sanctiores, quasi necesse r.sit, ([uain primum dixerint: ionuavi mihi et habeo bouam inteutionem progloria doi ot sahitc animarum, nihil reli(|uum apud so esse sinistrae inteutioniset nuiH sequentis oam oporis. Ubi et haue impietatem adiiciimt, (juodex naturalibus viribus et huninc intellectus (ut dicunt) eam finj^unt seu formaut,diviuam gratiam non nisi post formatam aut certe nunquam rcqui- "•rentes, et tarnen pro ca intentione audent sine ullo timoi'e non modoconteudere et aemulari, sed et totum mundum sanguine et caede, si deusj)ermittat, implere. Quibus si dixeris, esse hanc inteutionem pessimam, sispiritu sancto magistro non producatur, esseque de naturalibus viribus desperandum,quod homo mendax non nisi mentiri possit, atque in timore et humi-litate, intentione ista posita, raanum dei implorandam solam, clamabunt, tehaeresim sapere, qui arbitrium liberum neges et tam pias intentiones damnaris.Itaque pro nostro saeeulo licet hunc versura sie reddere: impii comprehendunturet placent sibi in suis bouis intcntionibus, propter quas dumpraevalent, incendunt pauperem. Hoc ego libens intelligerem appellari ab l'oJim. 4, 2. Apostolo i. Timo. iiij. 'cauteriatam habentes conscientiam', idest vi formatamet velut naturaliter malae inteutioui notam huius adulterinae inteutionisstulto zelo impressara, sicut maleficis nota per cauterium imjirimitur, industriaet vi humaua, longe contraria formae naturali. Ita et hi caecissimi,humanae naturae malitiam ignorantes, formam eins violenter intentione bona 25couantur difformare, duraque hac adulterina intentione naturale cordis humanimendacium obtexerint, quidvis andere prompti sunt pro gloria dei, honoreEcclesiae, zelo fidei et animarum salute. Deinde quodcunquo ausi fuerint,prorsus nihil dubitant esse deo merito condigni et supererogationis gratissimum.Quos si tentes, periculum erit, an cum saucti Petri meritis velint sua suopera conferri. Adeo amplae sunt palpebrae huius Behemoth, adeo capiunturhis suis consilüs, hominum omnium longe infoelicissimi.lam et verbum "^cogitaverunt^ elegantius et significantius est in hancrem, quam possit ulla lingua reddere, significat enim hebraeis non simpliciter,sed artificiose et ingeniöse cogitare, Quo modo artifices subtiliores in 355jj). 52, 4. opermn varietate cogitant, ps. li. 'Tota die iniustitiani cogitavit lingua tua\Inde Reuchlin dicit, ab hoc verbo nominari magistralem theoricam seuMathematicam et omnem artem, quae ratioue et deraonstratione iuvestigat.In quo pulchre Spiritus irapiorum depingit cogitationes. Qui cum non prae-ir.4 excaeceutur] exerceantur B 16 iutentatioue C 22 lualae inteutionis BC29 cuudignum BC