inostrani kapital kao faktor razvoja zemalja - Ekonomski fakultet u ...

Priliv SDI u Srbiju
Oporavak privrede u poslednjih sedam godina je između ostalog bio i
posledica rasta ukupne investicione aktivnosti, uključujući i strane direktne
investicije. Nažalost, godišnji priliv stranih direktnih investicija u Srbiju u periodu
2001-2007, izuzev u 2006. godini je bio dosta skroman. Nakon oktobarskih
događanja, priliv SDI u 2001. godini je iznosio svega 165 miliona dolara.
Značajniji rast priliva SDI je zabeležen tek 2003. godine, kada je u Srbiju ušlo
skoro 1,4 milijarde dolara. Naredne 2004. godine, zbog promene vlade i zastoja u
privatizaciji, priliv SDI je smanjen, da bi u 2005. godini porastao na blizu 1,5
milijardi dolara. Najveći deo priliva SDI je ostvarivan prodajom preduzeća i
banaka, dok su najkvalitetnije grinfild investicije skoro u potpunosti izostale. U
2006. godini, zahvaljujući prodaji Mobtela, Hemofarma, Vojvođanske i Panonske
banke, kao i licence trećem mobilnom operateru, ostvaren je rekordan priliv SDI od
skoro 4,3 milijarde dolara. Iako ovakav rezultat ohrabruje, ovo ipak nije realna
slika, jer je priliv SDI u narednoj 2007. godini prepolovljen.
Tabela 24: Priliv stranih direktnih investicija u Srbiju – (milioni dolara)
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2001-2007
165 475 1.360 966 1.481 4.264 2.195 10.906
Izvor: Republički zavod za razvoj
Tabela 25: Priliv stranih direktnih investicija u Srbiji i nekim zemlje u tranziciji
1990
(milioni $)
2001
(milioni $)
2006
(milioni $)
2006/2001
god. prosek (mil.$)
SDI/po stan.
2006/2000 ($)
Srbija ... 165 4,400 1,267 169
Slovenija ... 226 -377 207 103
Poljska ... 5.804 9,656 7,378 194
Češka ... 5.476 4,616 5,615 545
Mađarska 311 3.573 3,055 2,990 296
Slovačka 24 1.520 3,500 2,162 400
Izvor: EBRD, Tranzition Report 2007
U poređenju sa najuspešnijim zemaljama u tranziciji, priliv SDI u Srbiju
znatno zaostaje. Jedinio je viši u odnosu na Sloveniju, što je isključivo posledica
slovenačkog koncepta razvoja, u kome SDI nemaju zapaženo mesto. Prosečan
godišnji priliv SDI u periodu 2001-2006. godina u Srbiji je iznosio skoro 1,3
milijarde dolara, dok je u isto vreme u Poljsku pristizalo 7,4 milijarde dolara,
Češku 5,6 milijardi dolara, Mađarsku 3 milijarde dolara i Slovačku 2,2 milijarde
dolara. Slično je bilo i sa prosečnim prilivom SDI po glavi stanovnika. U
naznačenom periodu prosečan priliv SDI po stanovniku u Srbiji je bio drastično
103