inostrani kapital kao faktor razvoja zemalja - Ekonomski fakultet u ...

• povećanje tehnološke zavisnosti od inostranstva,
• mogućnost otpuštanja radnika i povećanja nezaposlenosti,
• formiranje modela potrošnje koji ne odgovara nivou razvijenosti zemlje
domaćina,
• mogućnost ugrožavanja nacionalnog suvereniteta.
Strane direktne investicije u današnjoj svetskoj ekonomiji predstavljaju
najbrži način razvoja privrede zemlje i kao takve su neophodne u najrazvijenijim
zemljama. SDI su preuzele ulogu ključnog razvojnog faktora svake zemlje.Za
državu u koju se ulaže, investiranje znači otvaranje novih radnih mesta, povećanje
izvoza i pokretanje privrednog rasta i razvoja.
Strane direktne investicije, sa druge strane, omogućavaju investitoru da stekne
pravo svojine, kontrole i upravljanja po osnovu uloženog kapitala.Velike
kompanije se trude da se pojave na što više različitih svetskih tržišta, a to se
najlakše postiže približavanjem proizvodnih kapaciteta željenim lokacijama.Osim
osvajanja novih tžišta, ivestiranje u druge zemlje najčešće znači i brže i povoljnije
snadbevanje sirovinama, električnom energijom, jednostavniji transport ili pristup
slobodnim trgovinskim zonama.
Osnovne vrste direktnih stranih ulaganja, izuzimjući oblike klasične prodaje
(spajanje, pripajanje i privatizacija), klasifikuju se na sledeći način:
• Greenfield - preduzeće sa stranim ulogom započinje poslovanje na potpuno
novom mestu ili zgradi;
• Brownfield - preduzeće sa stranim ulogom započinje poslovanje u zgradi ili
na mestu koje se ranije koristilo za proizvodnju ili drugu vrstu delatnosti, na
kome već postoji određena infarstruktura; imovina iz stečajnih postupaka
tako može biti kupljena za nova ulaganja;
• Zajednička ulaganja – strano preduzeće uzima značajan udeo u
novoosnovanom domaćem preduzeću.
Prema drugoj podeli, strane direktne investicije se dele na osnovne i posebne
oblike.
Osnovni oblici stranih direktnih investiija su:
• Osnivanje preduzeća (Greenfield investicija – podrazumeva izgradnju
proizvodnih kapaciteta od strane investitora);
• Sticanje vlasničkog udela u postojećem preduzeću (kupovina kompanije
kroz privatizaciju, kupovina akcija ili direktna kupovina vlasničkog udela –
akvizicija).
• Posebni oblici stranih direktnih investicija su:
439