inostrani kapital kao faktor razvoja zemalja - Ekonomski fakultet u ...

Dr Radovan Kovačević ∗
50
ZNAČAJ STRANIH DIREKTNIH INVESTICIJA
ZA PRIVREDNI RAZVOJ SRBIJE
Apstrakt: Rast trgovinskog deficita Srbije od 2000. godine duguje se liberalizaciji
trgovinskog režima, nedovoljnom investiranju u realni sektor privrede i dugogodišnjoj
izolaciji domaće privrede od uticaja svetskog tržišta. Tehnološko kašnjenje privrede za
svetskim tendencijama uticalo je na pad konkurentnosti domaćih proizvoda na svetskom
tržištu. Nedovoljno investiranje otežava strukturne promene domaće proizvodnje i izvoza,
što je pretpostavka za održiv rast izvoza u dužem vremenskom periodu. Za to je neophodan
snažan priliv stranih direktnih investicija (SDI) u narednim godinama, posebno u periodu
nakon završetka privatizacije. Stvaranje privlačnog investicionog ambijenta je bitan
preduslov za porast motivisanosti stranih investitora za investiranje u privredu Srbije.
Veći priliv SDI i strukturne promene realnog sektora privrede mogu dovesti do
snažnijeg rasta izvoza i smanjivanja trgovinskog deficita u narednim godinama. Njegovo
smanjivanje i svođenje deficita bilansa tekućih transakcija u održive okvire je značajno i
zbog potrebe uredne službe inostranog duga u godinama koje dolaze.
Rast priliva novih investicija je najpoželjniji vid finansiranja deficita tekućeg računa,
jer ne stvara dugovanje. Međutim, kada ponestane imovine za prodaju, budući priliv SDI će
zavisiti od motivisanosti stranih investitora da ulažu u izgradnju novih fabrika u Srbiji.
Njihova spremnost na nova ulaganja zavisiće od potencijalnih profita, kao i od procene
opšteg rizika ulaganja. Ekonomske i institucionalne aktivnosti u narednim godinama treba
usmeriti u pravcu stvaranju uslova da bi se održao priliv SDI i u postprivatizacionom
periodu.
Ključne reči: strane direktne investicije, tekući račun, privredni razvoj, izvoz,
konkurentnost.
THE IMPORTANCE FOREIGN DIRECT INVESTMENT
IN THE ECONOMIC DEVELOPMENT OF SERBIA
Abstract: Growth of Serbian trade deficit since 2000 is owed to the factors such as
liberalization of trade regimes, insufficient investment in real sector of economy and longterm
isolation domestic economy from the impact of international market. Serbian economy
lags behind the world developments in terms of applied production technology. The
consequence is drop in product competitiveness on foreign markets. Insufficient investment
impedes structural changes of domestic production and export as preconditions for longterm
sustainable growth. It is necessary to attract the bigger amount of foreign direct
investment once when the process of privatization would be finished. However, motivation
for investing in Serbia has to be intensified by the creation of attractive and stimulating
ambience.
∗ Privredna komora Srbije.