inostrani kapital kao faktor razvoja zemalja - Ekonomski fakultet u ...

388
Priliv stranih direktnih investicija po opštinama BiH
Prema posljednjim zvanično objavljenim podacima (mart 2005), identifikovan
je izuzetno visok stepen korelacije između prihoda po opštinama i iznosa SDI, od
0,92. Visok stepen korelacije jasno pokazuje razliku između mogućnosti za
ostvarivanje prihoda od stalnog posla u opštinama koje imaju visoke odnosno niske
SDI.
Zbog razlike u mogućnostima za ostvarivanje prihoda, nastavljene su
unutarnje migracije. stanovništva iz opština u kojima nema zabilježenih SDI u
gradove/opštine sa iznadprosječnim prilivom SDI. Stepen korelacije između
promjene mjesta prebivališta i iznosa SDI iznosio je 0,83.
O nesrazmjernom i neravnomjernom prilivu SDI po opštinama, dovoljno
govori podatak da u 2004. godini nove SDI su došle samo u 56 opština BiH od
ukupno 136 opština.
U 2004. godini zabilježena je značajna koncentracija SDI u četiri najveća
grada u BiH (Sarajevo, Mostar, Zenica i Banja Luka). U odnosu na 2003. godinu
kada je u ova četiri grada bilo skoncentrisano 1,131 milijarde KM SDI (59,36%
ukupnih SDI), u 2004. godini ovaj iznos je porastao na 1,603 milijarde KM SDI
(62,73% ukupnih SDI).
U odnosu na 2003. godinu kada je prvih 10 opština/gradova zabilježilo 1,404
milijarde KM SDI (73,70%), u 2004. godini iznos SDI u prvih 10 opština/gradova
je iznosio 1,905 milijardi KM SDI (74,54% ukupnih SDI).
Takvi uspostavljeni trendovi nastavljeni su i narednih godina
Nesrazmjerno ulaganje SDI u pojedine/gradove opštine ima za posljedicu
neujednačen ekonomski rast i razvoj, što je suprotno ciljevima Srednjoročne
razvojne strategije za BiH (PRSP). Osnovni cilj strategije je ujednačen ekonomski
razvoj i smanjenje stope nezaposlenosti i siromaštva za 1/5 do kraja 2007. godine.
Administracija na državnom nivou nije uspjela osigurati mehanizme za
obezbjeđenje uravnoteženog rasta životnog standarda, te nije poduzela gotovo
nikakve ozbiljne napore za uvođenje novih programa razvoja. Isto tako, entiteti i
dalje provode neefikasne i neharmonizirane javne politike koje ne rješavaju sve
izraženije ekonomske i socijalne probleme građana.
Smanjenje socio-ekonomskih razlika unutar opština u BiH, moguće je samo
značajnijom i agresivnijom inicijativom lokalnih aktera i jačanjem privatno-javnog
partnerstva.