inostrani kapital kao faktor razvoja zemalja - Ekonomski fakultet u ...

5. Srbija i SDI
U zemljama srednje i istočne Evrope, koje su uspešno okončale proces
tranzicije, strane direktne investicije bile su glavni pokretači ekonomskog razvoja.
Zemlje poput Mađarske i Češke koje su po veličini slične Srbiji, najviše
zahvaljujući velikom prilivu stranog kapitala, danas imaju oko 15 puta veći izvoz i
skoro 4 puta veći društveni proizvod po stanovniku. Na primer, u ukupnom
Češkom izvozu od 49 milijardi u 2003. godini strane kompanije učestvovale su sa
preko 70 %.
Srbija je relativno nova lokacija za SDI. U uslovima kada je država bila više
godina izolovana, nije ni mogla da bude posebno privlačna za dolazak stranog
kapitala, ali promene koje se danas događaju u ekonomiji, omogućavaju Srbiji da
postane veoma atraktivna za strane ulagače. Međutim, dok s jedne strane ima
mnogobrojne prednosti u odnosu na zemlje u regionu, s druge strane i dalje postoji
slika Srbije kao nestabilnog područija. Zato je posebno važno da se radi na
stvaranju nove slike države, kao zemlje u kojoj moze bezbedno i prijatno da se živi.
Jedna od najvećih prednosti Srbije je i činjenica da je do 1990. godine bila
jedina zemlja takozvanog Istočnog bloka koja je bila otvorena prema zemljama
Zapada, posebno u sferi ekonomije. Iskustvo u radu sa stranim partnerima može
biti dragoceno u današnjim vremenima.
6. Komparativne prednosti Srbije
Srbija ima brojne komparativne prednosti koje mogu privući strane
investitore.Te prednosti su:
• Mesto u centru regiona - Država se nalazi na raskrsnici Istoka i Zapada.Kroz
Srbiju prolaze važne saobraćajnice što omogućava odličnu povezanost sa
mnogim zemljama Evrope i Azije.Takav geografski položaj posebno je
primamljiv za strane investitore jer im omogućava brz transport roba na
druga tržišta. Drumska, železnička i rečna saobraćajna inrastruktura treba da
se razvije kako bi se maksimalno iskoristile mogućnosti koje pruža centralna
lokacija za trgovinu i industriju. Srbija sa svojim Pan-evropskim koridorima
VII i X predstavlja izuzetan transportni potencijal.
• Poznavanje stranih jezika - Srbija se nalazi na vrhu lestvice (42%) u odnosu
na druge zemlje kada je reč o procentu stanovništva koji govori engleski
jezik.U odnosu na Srbiju, Estonija ima 30%, Rumunija 16%, a Bugarska i
Hrvatska 14% stanovnika koji govore engleski jezik
• Komparativno niske plate - Radnici u Srbiji su dobro obučeni, a cena radne
snage je relativno niska u odnosu na zemlje Evropske unije.Hrvatska ima
443