inostrani kapital kao faktor razvoja zemalja - Ekonomski fakultet u ...

At present, regulatory framework of the banking system in Serbia has been intensively
adjusted to the international one, and particularly to European regulatory principles.
Key words: banking regulation, bank capital, moral hazard, system stability
Uvod
Ekonomska stvarnost savremenih tržišnih privreda nedvosmileno potvrđuje
postojanje međusobne uslovljenosti i povezanosti finansijskog i privrednog
sistema. Ključna uloga u tom uzročno-posledičnom odnosu pripada bankama, kao
najvažnijim institucijama finansijskog sistema. Budući da su kroz bankarsku teoriju
i praksu dokazane dugoročne negativne konsekvence bankrotstva individualnih
banaka po ukupan privredni sistem, može se izvući zaključak da u savremenim
uslovima ne može postojati zdrava ekonomija sa bolesnim bankarskim sistemom.
Imajući u vidu prirodu i karakter bankarskog poslovanja i funkcije bankarskog
sistema, koje bankama daju status subjekata od opšteg društvenog značaja, a
bankarskom sektoru status javnog dobra, kvalitetno i uspešno funkcionisanje, kako
individualnih banaka, tako i bankarskog sistema uopšte, je od krucijalnog značaja
za celokupni privredni sistem svake zemlje. Funkcionisanje banaka u
deregulisanom i konkurentnom tržišnom ambijentu podrazumeva i rastuću
raznovrsnost i kompleksnost rizika poslovanja. Preuzimanje nesrazmernih rizika
poslovanja i neadekvatno upravljanje istim od strane bankarskih menadžera dovodi
do pojave problemskih 23 banaka i nastanka bankarskih kriza. Realna mogućnost da
propast jedne banke, putem lančane reakcije, dovede do propasti celokupnog
bankarskog i finansijskog sistema inicira potrebu stalnog praćenja, kontrole i ocene
poslovanja banaka od strane relevantnih regulatornih institucija. U tom smislu,
bankarsko poslovanje je i normativno najdetaljnije regulisano područje, kako u
nacionalnim okvirima, tako i na međunarodnom nivou.
U radu su navedeni argumenti koji ističu neophodnost regulisanja bankarskog
poslovanja, osnovni ciljevi regulisanja banaka, ali i argumenti zagovornika tzv.
"slobodnog bankarstva", koji sve veće i jače bankarske krize pripisuju, upravo,
neuspehu bankarskog regulisanja. Imajući u vidu da je adekvatan kapital već dugi
niz godina primarni problem regulatora, drugi deo rada odnosi se, upravo, na
osnovne aspekte regulisanja bankarskog kapitala. Na kraju, dat je prikaz
regulatornog okvira bankarskog sistema u Srbiji, njegova usklađenost sa
međunarodnim, a pre svega evropskim bankarskim principima. Stepen
usklađenosti predstavlja važnu institucionalnu pretpostavku efikasne i optimalne
alokacije raspoloživih resursa u privrednom sistemu Srbije.
23 Pod problemskom bankom podrazumeva se banka koja krši bankarski zakon ili regulativu, ili je
angažovana u nebezbednoj i nepouzdanoj bankarskoj praksi, do stepena u kom se dovodi u
pitanje sadašnja i buduća solventnost banke.
121