inostrani kapital kao faktor razvoja zemalja - Ekonomski fakultet u ...

Doc. dr Aleksandra Patoska,
pom.ass. Monika Angeloska,
pom.ass. Julijana Siljanoska *
244
INOSTRANE DIREKTNE INVESTICIJE I TRANZICIONE
EKONOMIJE U NOVOJ PARADIGMI
Rezime: U tranzicionim ekonomijama nastupila je promena paradigme. Ta promena
paradigme izazvala je novi način pogleda na svet, nova pravila, nove granice i novi način
ponašanja, sa ciljem postizanja uspeha.
Promena paradigme predstavlja promenu modela, obrazaca, pravila ponašanja rada
i življenja. Tranzicija je sinonim poima preoda, promena. U globalizaciji svetskih trgovskih
i finansijskih tokova, međunarodno dviženje kapitala pretstavlja važnija i dominantnija
forma ekonomskih odnosa. Ovo se pre svega odnosi na povečano učešče inostranih
direktnih ulaganja, portfolio investicije, koncesije i druge nekreditne forme.
Inostrane direktne investicije (IDI) su izuzetno važne za razvoj zemalja u tranziciji u
kojima su naglašeni niski nivo ekonomske razvienosti, nepovoljna ekonomska struktura,
mala stopa domašne štednje, ograničene mogučnosti zadužavanja u inostranstvo itd. IDI-je
igraju ključnu ulogu u transferu znanja i tehnologije, kreirajuči nova radna mesta,
povečavajuči produktivnost i konkurentnost, dovode do povečanje ekonomskog rasta i
smanjenje siromaštije.
Cilj ovog rada je prikazati pozitivne i značajne efekte IDI-ja razvoja zemalja u
tranziciju, naročito, pridobivke IDI-ja u novoj paradigmi.
Klučne reči: inostrane direktne investicije, ekonomski rast, razvoj, zemlje u tranziciji.
FOREIGN DIRECT INVESTMENT AND TRANSITION ECONOMIES
IN THE NEW PARADIGM
Abstract: The new paradigm set in transition economies, which bring in new look of
the world, new rules, new barriers and attitude, in purpose achievement success.
Change of the paradigm is change of model, form and rules of behaviour of the work
and life. Transition is synonym of change. In global world trade and financial flows,
international movement of the capital mean very important and dominant form of economic
relations. All this indicate more foreign direct investment (FDI), portfolio investment,
concession and other non-credit forms.
FDI is vital for development of transition economies, because this countries have low
level of economic development, low rate of domestic saving, unfavourably economic
structure, limit possibilities of goreign debts etc. FDI have key role in transfer of
* Fakultet administracije i menadžment informaciskih sistema, Univerzitet “Sv. Kliment Ohridski”,
Bitola, R.Makedonija