08.05.2013 Views

VOLUMEN 1 Psicología Educacional en el Contexto de la Clínica ...

VOLUMEN 1 Psicología Educacional en el Contexto de la Clínica ...

VOLUMEN 1 Psicología Educacional en el Contexto de la Clínica ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

insist<strong>en</strong>te- no sólo los p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>tos y <strong>de</strong>seos, sino también los “temores” <strong>de</strong><br />

una sociedad”. Des<strong>de</strong> esta perspectiva, se compr<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong>tonces los motivos<br />

por los cuales se advierte con urg<strong>en</strong>cia que -lo que importa- es cómo los<br />

adultos, <strong>de</strong> manera particu<strong>la</strong>r, <strong>en</strong> este caso, los doc<strong>en</strong>tes, constituy<strong>en</strong> una<br />

mirada d<strong>el</strong> niño, <strong>en</strong> <strong>la</strong> medida que – tal como coincid<strong>en</strong> <strong>en</strong> proponer<br />

numerosos estudios sobre <strong>el</strong> tema prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes tanto d<strong>el</strong> campo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

psicología como <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociología <strong>de</strong> <strong>la</strong> educación- <strong>la</strong> “mirada d<strong>el</strong> doc<strong>en</strong>te”,<br />

no constituye una “operación neutral” <strong>en</strong> <strong>la</strong>s prácticas y <strong>en</strong> los discursos<br />

pedagógicos”. Por <strong>el</strong> contrario- hace más bi<strong>en</strong> a <strong>la</strong> vincu<strong>la</strong>ción intersubjetiva<br />

que se establece, y –por <strong>en</strong><strong>de</strong>- ti<strong>en</strong>e consecu<strong>en</strong>cias significativas <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

construcción <strong>de</strong> <strong>la</strong> subjetividad <strong>de</strong> los esco<strong>la</strong>res. En otras pa<strong>la</strong>bras, termina<br />

<strong>de</strong>jando “marcas” <strong>en</strong> <strong>la</strong> id<strong>en</strong>tidad <strong>de</strong> los niños y jóv<strong>en</strong>es, operando –a<strong>de</strong>más-<br />

<strong>de</strong> manera más eficaz, cuanto más se “naturaliza”, <strong>de</strong> modo que – como lo<br />

advierte Kap<strong>la</strong>n (1994)- resulta necesario consi<strong>de</strong>rar que “<strong>la</strong> mirada d<strong>el</strong><br />

doc<strong>en</strong>te sería tan po<strong>de</strong>rosa como invisible”, <strong>en</strong> <strong>la</strong> medida <strong>en</strong> que ésta aparece<br />

como algo d<strong>el</strong> ord<strong>en</strong> <strong>de</strong> lo “evid<strong>en</strong>te” (<strong>de</strong> lo “obvio) y -por lo tanto- no se<br />

cuestiona.<br />

Surge <strong>en</strong>tonces, y <strong>en</strong> r<strong>el</strong>ación a este tema, un problema, no m<strong>en</strong>os<br />

complejo que los <strong>en</strong>unciados hasta aquí, aunque con frecu<strong>en</strong>cia bastante<br />

<strong>de</strong>scuidado por los profesionales d<strong>el</strong> ámbito “PSI”, que es <strong>el</strong> tema <strong>de</strong> <strong>la</strong> tarea<br />

que cumpl<strong>en</strong> los profesionales <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud m<strong>en</strong>tal <strong>en</strong> los procesos <strong>de</strong><br />

formación <strong>de</strong> los doc<strong>en</strong>tes, y que nos convoca con per<strong>en</strong>toriedad a p<strong>en</strong>sar<br />

hoy <strong>en</strong> cómo, a partir <strong>de</strong> qué concepciones y con qué expectativas se están<br />

formando <strong>la</strong>s nuevas g<strong>en</strong>eraciones <strong>de</strong> maestros y profesores.<br />

Al respecto, resulta oportuno y pertin<strong>en</strong>te preguntarse, si –<strong>en</strong>tre otras<br />

cuestiones- <strong>el</strong> <strong>en</strong>ojo y <strong>la</strong> frustración con <strong>la</strong> que se escucha <strong>de</strong> manera<br />

insist<strong>en</strong>te quejarse a los doc<strong>en</strong>tes: ¿no t<strong>en</strong>drá que ver también con sus<br />

propios s<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>de</strong>samparo?, es <strong>de</strong>cir, con <strong>la</strong> convicción profunda <strong>de</strong><br />

no ser <strong>en</strong>t<strong>en</strong>didos, ni at<strong>en</strong>didos; <strong>de</strong> no verse acompañados <strong>en</strong> esa tarea<br />

ciertam<strong>en</strong>te ardua que, <strong>de</strong> algún modo, llevan a cabo. En este s<strong>en</strong>tido, es<br />

oportuno t<strong>en</strong>er pres<strong>en</strong>te <strong>la</strong> frecu<strong>en</strong>cia con <strong>la</strong> que se los escucha <strong>de</strong>cir que<br />

“si<strong>en</strong>t<strong>en</strong> que han caído <strong>en</strong> una especie <strong>de</strong> trampa” que consiste <strong>en</strong> “no haber<br />

sido preparados para hacer lo que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> que hacer y que nadie les presta<br />

at<strong>en</strong>ción” cuando lo dic<strong>en</strong>, con pa<strong>la</strong>bras o con síntomas.<br />

Es fundam<strong>en</strong>tal <strong>en</strong> este s<strong>en</strong>tido y <strong>en</strong> función <strong>de</strong> lo seña<strong>la</strong>do, dirigir<br />

nuestra mirada hacia los programas <strong>de</strong> formación <strong>de</strong> doc<strong>en</strong>tes. Contribuir a<br />

g<strong>en</strong>erar espacios <strong>de</strong> revisión <strong>de</strong> sus concepciones, sus prácticas, sus<br />

expectativas, procurando -<strong>en</strong> <strong>la</strong> medida <strong>de</strong> nuestras posibilida<strong>de</strong>s- motivar un<br />

cambio <strong>de</strong> actitud <strong>en</strong> <strong>el</strong>los, ori<strong>en</strong>tado -a<strong>de</strong>más- a re-p<strong>en</strong>sar y a revalorizar <strong>la</strong><br />

tarea que realizan, <strong>de</strong> modo que –por esta vía- podamos contribuir a sost<strong>en</strong>er<br />

136

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!