08.05.2013 Views

VOLUMEN 1 Psicología Educacional en el Contexto de la Clínica ...

VOLUMEN 1 Psicología Educacional en el Contexto de la Clínica ...

VOLUMEN 1 Psicología Educacional en el Contexto de la Clínica ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

apr<strong>en</strong>dizaje (los cont<strong>en</strong>idos). La segunda, a los procesos por los cuáles se<br />

llega a los resultados y <strong>el</strong> tercer grupo <strong>de</strong> preguntas se refiere a <strong>la</strong>s<br />

condiciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> práctica que posibilitan <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y mediante<br />

<strong>el</strong> cual se arriba a <strong>de</strong>terminados resultados <strong>de</strong> apr<strong>en</strong>dizaje.<br />

Las condiciones <strong>en</strong> que ti<strong>en</strong>e lugar <strong>el</strong> apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r muestran especialm<strong>en</strong>te <strong>la</strong><br />

íntima vincu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>tre <strong>Psicología</strong> <strong>Educacional</strong> y Didáctica. Efectivam<strong>en</strong>te,<br />

esta última <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Psicología</strong> <strong>Educacional</strong> una r<strong>el</strong>ación fundante.<br />

Sin embargo, <strong>el</strong>lo no <strong>de</strong>be conducir a colocar a <strong>la</strong> <strong>Psicología</strong> <strong>Educacional</strong> <strong>en</strong><br />

posición hegemónica que tiñe <strong>de</strong> psicologismo <strong>el</strong> campo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza.<br />

Tal hecho significaría <strong>de</strong>sconocer <strong>la</strong>s creci<strong>en</strong>tes contribuciones <strong>de</strong> otras<br />

disciplinas a <strong>la</strong> Didáctica, como así también, su capacidad <strong>de</strong> producir<br />

conocimi<strong>en</strong>to propio. Al respecto Camilloni (1998) afirma: “… <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

últimas décadas d<strong>el</strong> Siglo XX (…) <strong>la</strong> didáctica ha ido <strong>en</strong>contrando aportes<br />

<strong>en</strong> muchas otras ci<strong>en</strong>cias: <strong>la</strong> ci<strong>en</strong>cia política, <strong>la</strong> economía, <strong>la</strong> sociología, <strong>la</strong><br />

lingüística, <strong>la</strong> antropología, <strong>en</strong>tre otras. Los ha hal<strong>la</strong>do <strong>en</strong> todas <strong>la</strong>s<br />

ci<strong>en</strong>cias sociales y <strong>en</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s disciplinas ci<strong>en</strong>tíficas y no ci<strong>en</strong>tíficas<br />

que se convirtieron <strong>en</strong> cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>señanza. Mi<strong>en</strong>tras ha mant<strong>en</strong>ido<br />

una privilegiada r<strong>el</strong>ación con <strong>la</strong> psicología, <strong>en</strong> tanto estudia al sujeto <strong>en</strong><br />

g<strong>en</strong>eral y examina <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r, <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> transformación, <strong>de</strong><br />

crecimi<strong>en</strong>to y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> éste”.<br />

Antes <strong>de</strong> pasar a otro ámbito <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Psicología</strong> <strong>Educacional</strong>, permítaseme,<br />

<strong>en</strong> virtud <strong>de</strong> que <strong>el</strong> apr<strong>en</strong>dizaje es <strong>en</strong> <strong>el</strong><strong>la</strong> un núcleo temático primordial y<br />

que uno <strong>de</strong> sus objetivos básicos es <strong>la</strong> prev<strong>en</strong>ción d<strong>el</strong> fracaso esco<strong>la</strong>r,<br />

referirme a los conceptos <strong>de</strong> alfabetización emerg<strong>en</strong>te, inicial y avanzada.<br />

El concepto <strong>de</strong> alfabetización emerg<strong>en</strong>te expresa que <strong>la</strong> lectura es sólo<br />

una dim<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> una serie <strong>de</strong> <strong>de</strong>strezas lingüísticas y una ext<strong>en</strong>sión natural<br />

d<strong>el</strong> conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los niños sobre <strong>el</strong> l<strong>en</strong>guaje al medio escrito. Se refiere a<br />

aqu<strong>el</strong><strong>la</strong>s habilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> lectura y escritura cuyo <strong>de</strong>sarrollo es anterior a <strong>la</strong><br />

alfabetización conv<strong>en</strong>cional. Las mismas “abarcan <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> simple<br />

manipu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> un libro hasta <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> leer cuando se trata <strong>de</strong><br />

activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> lectura y <strong>de</strong> dibujar o garabatear un m<strong>en</strong>saje con una<br />

ortografía conv<strong>en</strong>cional o inv<strong>en</strong>tada cuando se trata <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

escritura. Es <strong>de</strong>cir que los conocimi<strong>en</strong>tos y experi<strong>en</strong>cias con los que los niños<br />

llegan a <strong>la</strong> escu<strong>el</strong>a pued<strong>en</strong> ser muy variados. En consecu<strong>en</strong>cia exist<strong>en</strong> amplias<br />

difer<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> <strong>la</strong>s experi<strong>en</strong>cias que promuev<strong>en</strong> o dificultan <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

alfabetización emerg<strong>en</strong>te” (Piac<strong>en</strong>te, 2003). De lo que resulta obvia <strong>la</strong><br />

necesidad por parte d<strong>el</strong> sistema esco<strong>la</strong>r, no sólo <strong>de</strong> abrir <strong>la</strong> escu<strong>el</strong>a para todos<br />

sino <strong>de</strong> asegurar <strong>la</strong> perman<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>el</strong><strong>la</strong>, ofreci<strong>en</strong>do a aqu<strong>el</strong>los niños <strong>en</strong><br />

39

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!