23.03.2018 Views

Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Liken Sklerozus (Lichen Sclerosus Et Atrophicus)<br />

227<br />

roksiklorokin kullanımı ile yıllardır devam eden burun lezyonlarının<br />

hızlı bir şekilde gerilediği bildirilmiştir.<br />

Resim 12-12 Liken sklerozusa bağlı normal dokularda kayıp ve<br />

beyaz atrofik lezyonlar<br />

LİKEN SKLEROZUS (LİCHEN SCLEROSUS<br />

ET ATROPHİCUS)<br />

Liken sklerozus deri ve mukozaların kronik bir hastalığıdır. Lichen<br />

sclerozus et atrophicus, kraurosis vulva, balanitis xerotika<br />

obliterans liken sklerozus ile sinonim adlandırmalardır. Hastalık<br />

çocukluktan ileri yaşlara kadar görülebilir. Liken sklerozus<br />

tüm ırklarda görülmekle birlikte beyazlarda daha sıktır. Puberte<br />

öncesi ve sonrasında her iki cinste görülen hastalık tüm yaş<br />

grupları içinde kadınlarda daha sık görülmektedir. Otoimmün<br />

hastalıklar (vitiligo, tiroid hastalıkları, alopesya areata ve pernisiyöz<br />

anemi) liken sklerozuslu kadınların 1/3 ila 1/5’inde görülürken<br />

erkeklerde bu hastalıklar çok daha azdır.<br />

Kadınlarda hastalığın iki zirveli bir yaş dağılımı vardır -prepubertal<br />

ve postmenapozal. Liken sklerozusun başlangıç lezyonları<br />

beyaz, poligonal, yüzeyi düz papül, plak veya atrofik<br />

yamalardır (Resim 12-11). Lezyon içinde foliküler, siyah, komedona<br />

benzer boynuzsu tıkaçlar yer alır. Lezyon etrafı eritematöz-viyolase<br />

bir halo ile çevrili olabilir. Atrofik lezyonlarda deri<br />

düzgün yüzeyli, hafif kırışık, yumuşak ve beyaz renklidir.<br />

Yama şeklindeki lezyonlarda hemorajik büller oluşabilir. Özellikle<br />

anogenital bölgede şiddetli kaşıntı vardır. Genital bölgede<br />

Resim 12-11 Liken sklerozus<br />

fissürler ve erozyonlar oluşabilir. Bu, dizüri, üretral ve vajinal<br />

akıntı, ağrılı ilişki ve yanar ağrı ile sonuçlanır. Labia minör, klitoris<br />

kılıfı ve üretral açıklığın yıkımı ile normal anatomik yapılar<br />

tıkanabilir. Kadınlarda bu perineal tutulma tipik olarak<br />

“kum saati” veya “sekiz rakamı şeklinde” bir görünümle vulvar<br />

ve perianal alanları tutar. Girişte stenoz ve yapışıklıklar<br />

oluşabilir. Liken planusun aksine, liken sklerozusta servikal ve<br />

vajinal mukozalar hastalıktan etkilenmez. Ergenlik öncesindeki<br />

kızlar da hastalığa tutulabilir ve genellikle vulvar ve perineal<br />

lezyonları vardır. Vulver hastalık erişkin kadınlardaki belirtilere<br />

benzer belirtiler gösterir ve kaşıntı önde gelen semptomdur.<br />

Perianal tutulum sonucunda anlamlı ölçüde kabızlık, dışkı<br />

tutma ve rektal fissürlere bağlı rektoraji görülebilir. İnfantil<br />

perineal protrusion, median perineal rafe (anüs ve posterior<br />

forchette arasındaki deri) boyunca kırmızı veya pembe renkli<br />

deriyle örtülü piramit şeklinde yumuşak doku şişliğini ifade<br />

eder Bu bulgu sadece kızlarda görülür ve prepubertal kızlardaki<br />

liken sklerozusun bir göstergesidir. Liken sklerozuslu kızların<br />

2/3’ünde lezyon bölgesindeki ekimoz nedeniyle cinsel taciz<br />

yönünden değerlendirilmiştir. Cinsel tacizden şüpheleniliyorsa<br />

uygun araştırmalar yapılmalıdır. Liken sklerozuslu kadınların<br />

yaklaşık % 9’u asemptomatik olup rutin jinekolojik<br />

muayene sırasında saptanır.<br />

Erkeklerde lezyonlar atrofik olup vitiligoya benzer belirgin<br />

hipopigmentasyon veya depigmentasyon mevcuttur (Resim 12-<br />

13 ve 12-14). Lezyonlar genellikle glans peniste oluşur ancak penis<br />

sırtı ve skrotuma doğru genişleme görülebilir. Glans penis<br />

tutulduğunda yüzeyel erozyonlar görülür ve sıklıkla kanama<br />

olur. Glans penisteki liken sklerozus iyileşmeyen erozyonlara<br />

değil fakat daha çok deri frajilitesine neden olur. Fimozis ve parafimozis<br />

erkek liken sklerozusunda sık görülen komplikasyonlardır.<br />

Çocuklardaki fimozislerin %60’ından fazlası, erişkinlerdeki<br />

fimozislerin en az %10’u liken sklerozusa bağlıdır. Liken<br />

sklerozuslu erkeklerin çoğu sünnetsizdir. Bununla beraber sünnet<br />

çocuklarda ve erişkinlerde tam tedavi sağlamaz, tedavi amacıyla<br />

sünnet edilen olguların en az %50’sinde lezyonlar devam<br />

eder. Üretral meatal stenoz oluşabilir ve cerrahi tedavi gerekebilir.<br />

Erkeklerde perineal tutulum daha az görülür.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!