Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

232 AKNE
Resim 13-7 İnfantil akne
Resim 13-5 Yanakta akne skatrisi
Resim 13-8 Çocukluk aknesi
Resim 13-6 Aknede göğüs üst kısım tutulumu
Akne tipik olarak pubertede başlar ve sıklıkla artmış seks
hormon üretiminin ilk bulgusudur. Akne 8 ila 12 yaşında başladığında
sıklıkla komedonaldir ve primer olarak alın ve yanakları
tutar. Arada bir enflamatuar bir papül oluşumu haricinde hafif
düzeyde seyreder. Bununla birlikte ergenlik çağının ortalarına
doğru hormon seviyeleri arttıkça daha şiddetli enflamatuar
püstüller ve nodüller oluşur ve diğer bölgelere de yayılır. Genç
erkekler genç kızlara göre daha yağlı bir cilde sahiptirler ve hastalık
daha yaygın ve şiddetli seyreder. Kadınlarda papülopüstüler
lezyonların menstruasyondan bir-iki hafta önce arttığı gözlenebilir.
Akne ayrıca ergenlik döneminde aknesi olmamış 20 ila
35 yaşında kadınlarda da başlayabilir. Bu akne sıklıkla çenede,
mandibuler bölgede ve boynun üst kısmında papüller, püstüller
ve derin ağrılı kalıcı nodüller olarak ortaya çıkabilir.
Akne temelde ergenlerin hastalığıdır. Bu yaş grubunun
%85’ini bir şekilde etkiler. Her iki cinste de en sık 15 ila 18 yaşlarda
görülür. Genel olarak 25 yaşından önce hastalık geriler fakat
başlangıç ve kaybolma yaşları çok çeşitlidir. Kadın hastaların
%12’sinin ve erkek hastaların %3’ünün 44 yaşına dek akneleri
devam edecektir. Az sayıdaki bazı hastaların ise ileri yaşlara
dek enflamatuar papüller ve nodülleri olacaktır.
Yenidoğanın aknesi doğumdan birkaç gün sonra ortaya çıkan,
sık görülen bir durumdur. Erkek bebeklerde daha sıktır.
Yüzde çıkan ve kendiliğinden birkaç gün veya haftada iyileşen
geçici papüller veya püstüller görülür (Resim 13-7). İnfantil akne
ise yenidoğan döneminden sonra devam eden veya doğumdan
4 hafta sonra başlayan olguları kapsar. Akne, çocukluk, puberte
veya erişkinlik dönemine kadar devam edebilir. Uzamış olgularda
topikal benzoyl peroksit, eritromisin veya retinoidler etkili
olabilir. Enflamasyon arttıkça topikal tedaviye günde iki kez oral
yoldan 125mg eritromisin veya günde iki kez 100mg trimetoprim
eklenebilir. Oral izotretinoin bebeklik döneminde kullanılmıştır
ve etkili olduğu bulunmuştur. Çocukluk dönemindeki akne,
persistan infantil aknenin devamı olabilir veya iki yaşından
sonra ortaya çıkabilir. Sık değildir ve erkekler çoğunluktadır. Genellikle
yalnızca yüzde yerleşen gruplaşmış komedonlar, papüller,
püstüller ve nodüller çeşitli kombinasyonlarda bulunur (Resim
13-8). Hastalık süresi birkaç haftadan birkaç yıla kadar değişebilir
ve bazen pubertede daha şiddetli bir akneye dönüşür. Sıklıkla
ailede orta şiddetli akne hikayesi vardır.
Patojenez
Temel anormallik komedon oluşumu olmak üzere akne vulgaris
yalnızca folikülün bir hastalığıdır. Folikülün, infundibulumun
alt kısmında oluşan keratinöz bir tıkaçla sıkışma ve gerilmesine
yol açar. Keratinöz tıkaç keratinositlerin bilinmeyen sebeplerle
hiperproliferasyonu ve anormal differansiyasyonuna bağlıdır.
Androjenler, lipid bileşimindeki değişiklikler ve lokal sitokinlere
karşı anormal yanıtların önemli olduğu düşünülmüştür. Sebase
bezlerin androjen stimülasyonu da önemlidir. Akne sebum
sekresyonu arttıktan sonra başlar; ayrıca hiperandrojenik olan
kadınlarda da hirsutizm ve menstrüel anormalliklerin yanısıra