Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

902 LAZER CERRAHİ VE KOZMETİK DERMATOLOJİ
Tablo 38-3 Jessner solüsyonu
Resorsinol
14g
Salisilik asit
14g
%85 laktik asit 14g
%95 etanol qs ad 100mL
nılanlarıdır. Hasar derinliği pH, asit konsantrasyonu, uygulanan
miktar ve tedavi süresine bağlıdır. %70’e varan konsantrasyonlarda
kullanılan glikolik asit, melazma, akne ve fotoyaşlanma
tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Bütün yüze yapılan
hızlı bir uygulamadan sonra sodyum bikarbonat veya saf suyla
nötralize edilmesi gerekir. Glikolik asit aktinik keratoz tedavisinde
5-FU ile kombine edilerek “flor hidroksi atımlı soyma (fluor
hydroxy pulse peel)” adını almıştır.
Bir beta hidroksi asit olan salisilik asit %20 ila 30 konsantrasyonlarda
akne ve hafif fotoyaşlanma tedavisinde kullanılabilir.
Jessner solüsyonu içinde diğer ajanlarla kombine olarak da kullanılır.
Uygulama sonrası hastalarda hafif yanma ve rahatsızlık
hissi oluşur. 5 dakika sonra deride beyazlaşma görülür. Salisilik
asit ile nötralizasyona gerek yoktur fakat deriyi rahatlatmak için
soğuk kompres yapılabilir.
%10 ila 35 konsantrasyonlardaki triklorasetik asit (TCA) yüzeyel
soyma amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Ajan uygulanır
ve 1 dakika içersinde eritem ve beyaz donma alanları
gözlenir. Tekrarlayan uygulamalar ile daha derin soyma sağlanabilir.
TCA’in uygulama sonrası nötralizasyonu gerekmez.
Jesner solüsyonu etanol içinde rezorsinol, salisilik asit ve
laktik asit içermektedir (Tablo 38-3). Bu yüzeyel soyma yönteminin
keratolitik aktivitesi vardır ve sıklıkla akne veya hiperkeratozik
lezyonlar için kullanılır. Kendi kendini nötralize etme
özelliği vardır ve daha derin hasar sağlamak için çok sayıda uygulama
yapılabilir.
Katı CO2 (kuru buz) tek başına veya TCA ile kombine olarak
daha derin bir soyma sağlamak amacıyla kullanılmıştır. Akne
skarlarında etkili bir yöntem olduğu ve TCA’nın etkisini güçlendirici
etkileri olduğu öne sürülmüştür.
Orta Derinlikte Soyma
Orta derinlikteki kimyasal soyma epidermis ve derin papiller
dermise yapılan kontrollü bir hasardır. Sıklıkla üst retiküler dermise
de uzanır. Yüzeyel soyma işlemlerinde gereken çok sayıdaki
seansların aksine orta derinlikteki soymalar tek bir seans olarak
yapılır. Bu soyma yöntemleri epidermal nekroza ve ciddi
dermal hasara yol açar ve bu da sonraki birkaç ay boyunca yara
iyileşmesi sırasında daha fazla kollajen üretimine yol açar.
Orta derinlikteki soymalar diskromi, aktinik keratoz, solar lentigolar
ve diğer epidermal büyümelerin tedavisinde uygundur.
Lawrence ve ark. yüzdeki yaygın aktinik keratozlarda Jessner’in
%35 TCA ile yapılan orta derinlikteki soyma ile 5-FU arasında
benzer etkinlik göstermiştir.
Klasik orta derinlikteki soyma %50 TCA ile yapılır. Genelde
tek ajan olarak kullanılması sikatrisleşme ve dispigmentasyon
gibi artmış komplikasyon insidansından dolayı tercih edilmez.
Bundan ziyade %35 TCA’yı önce Jessner solüsyonu veya glikolik
asitin uygulanmasından sonra uygulamak yüksek konsantrasyondaki
TCA’nın yol açabileceği komplikasyonlara yol açmadan
Resim 38-17: Baker-Gordon fenol soyma yöntemi. Uygulama
sonrası gelişen beyaz donma görülüyor (Richard G Glogau MD
izinleriyle).
Tablo 38-4 Baker-Gordon formülü
%88 sıvı fenol, USP 3mL
Musluk suyu
2mL
Septisol sıvı sabun
8 damla
Kroton yağı
3 damla
orta derinlikte hasar sağlayabilir. İlk soyma işlemiyle epidermise
yapılan hasardan dolayı TCA daha da derine penetre olarak daha
anlamlı ve eşit dağılmış bir sonuç sağlayabilmektedir.
Derin Soyma
Derin kimyasal soymalar orta retiküler dermis seviyesine inen
hasar olarak tanımlanmaktadır. Bu soyma işlemleri, orta ile şiddetli
fotohasarı ve ileri derece kırışıklıkları olan hastalarda uygundur.
Bu soymalar ciddi hasara yol açar ve hastaların tedavi
sonrası uzun bir iyileşme süresi olmaktadır.
Baker-Gordon formüllü fenol soyma yöntemi geleneksel derin
soyma yöntemidir
(Resim 38-17). Sulandırılmamış %88 fenol derin bir hasar oluşturmaz
çünkü epidermal keratin proteinlerinin tam koagülasyonuna
yol açar ve daha fazla penetrasyonu engeller. Baker-Gordon
formülü (Tablo 38-4) fenolün konsantrasyonunu %55’e düşürür;
kroton yağı keratolitik olarak etki eder ve fenolün penetrasyon derinliğini
artırır. Fenol aritmilere yol açabileceği için kardiyak izlem
gerekir. Soyma işlemi öncesi ve sonrasında fenolün serum konsantrasyonlarını
sınırlamak amacıyla intravenöz sıvılar verilir. Ek olarak
yüz teker teker tedavi edilen daha küçük kozmetik birimlere
bölünür. Her birimi tedavi etmeden önce 15 dakika ara vermek gerekir.
Bu yüzden işlem 1-2 saat sürer ve fenolün sistemik konsantrasyonu
daha da kısıtlanmış olur. Uygulama sonrası daha derin
hasar isteniyorsa oklüzif bant uygulanabilir.