Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

Variköz ve Telenjiyektazik Venler
899
Resim 38-13 Skleroterapi; vene kanülü koymak için kullanılan
ince iğne.
VARİKÖZ VE TELENJİYEKTAZİK VENLER
Skleroterapi
Hastalar dermatologlara sıklıkla alt ekstremitelerdeki telenjiyektazilerin
ve retiküler venlerin tedavisi için başvururlar. Telenjiyektazik
ve retiküler venlerde seçilecek tedavi skleroterapidir
(Resim 38-13). Son zamanlardaki teknolojik ilerlemelere rağmen
alt ekstremite telenjiyektazileri için lazer tedavisi yalnızca
iğne ile girilemeyen damarlarda yapılmalıdır. Ek olarak lazer tedavisi
skleroterapiye yanıt vermeyen veya skleroterapi ile
önemli komplikasyonlar gelişen hastalarda düşünülmelidir.
Dermatologların kullanabileceği üç geniş sınıf vardır: hiperozmotik
ajanlar, deterjanlar ve kimyasal iritanlar (Tablo 38-2).
Hipertonik tuzlu su skleroterapide sıkça kullanılan FDA
onaylı bir maddedir. %10 ila %30 konsantrasyonlarda kullanılır
ve tek başına kullanıldığında allerji riskinin hiç olmaması avantajıdır.
Enjeksiyonların ağrılı olması ve ülser yapma riski olması
ise olumsuz yönleridir. Ağrıyı engellemek için maddeye sıklıkla
lidokain gibi anestezik ajanlar eklenir. Bunlar hem tuz konsantrasyonunu
azaltarak hem de direk anestezik etkilerinden
dolayı ağrıyı azaltırlar. Yazarın formülasyonu %16 NaCl konsantrasyonu
elde edecek şekilde 2 kısım hipertonik tuzlu su ile
(%23.4) 1 kısım %1 lidokaini karıştırmak şeklindedir.
Ven skleroze ederken kullanılan diğer bir hiperozmolar ajan
hipertonik tuzlu su (%10) ve dekstroz (%25) karışımıdır. Bu ajanın
avantajları düşük allerji riski ve saf tuzlu suya göre daha az
ağrı riskidir fakat bu karışım henüz FDA onayı almamıştır ve diğer
seçeneklere göre daha zayıf sklerozan etkiye sahiptir.
Sodyum tetradesil sülfat (STS), 50 yıldan uzun süredir FDA
onaylı bir deterjan sklerozandır. Yüzeyel telenjiyektaziler ve retiküler
venler için kullanılan tipik konsantrasyonlar %0.1 ila
%0.5’tir. STS’nin bir avantajı enjeksiyonların ağrılı olmamasıdır
fakat enjeksiyon damar dışına yapılırsa ağrı olur. Tüm deterjanlarla
olduğu gibi STS köpük haline getirilebilir. Köpük üçlü
musluk ve hava dolu bir enjektör kullanılarak yapılır (Resim 38-
14). Köpük ajan ve damar duvarı arasındaki teması artırabilir ve
daha az konsantrasyonda daha çok etki sağlayabilir. Bu ajanın
bir olumsuz yanı ise nadiren bildirilen anafilaksi ve ölüm olgularıdır.
Bir deterjan olan polidokanol skleroterapide henüz FDA
onayı almamıştır. Enjeksiyonların ağrısız olması ve köpük şeklinde
kulanım gibi STS’nin avantajlarının çoğuna sahiptir. Goldman
polidakanol ve STS arasında benzer etkinlik ve benzer yan
etki oranı göstermiştir.
Sodyum morhuat FDA tarafından variköz venlerin tedavisinde
kullanımı onaylanmış bir deterjandır. Buna karşın bu sklerozan
ajan güçlü kostik etkilerinden ve daha fazla anafilaksi riskinden
dolayı kutanöz telenjiyektazilerin tedavisinde kullanılmamaktadır.
Tablo 38-2 Skleroterapi ajanları
Ajan Sınıf FDA onayı Notlar
Hipertonik tuzlu su Hiperozmotik Var Allerji riski yok, ağrılı
Hipertonik tuzlu su (%10) + Hiperozmotik Yok Allerji riski düşük, ağrılı
dekstroz (%25)
Sodyum tetradesil sülfat Deterjan Var Köpük kullanım mümkün, damar dışı haricinde ağrısız
enjeksiyon
Polidakanol Deterjan Yok Ağrısız, köpük kullanım mümkün
Sodyum morhuat Deterjan Var Yüksek allerji riski
Kromatlı gliserin Kimyasal iritan Yok Zayıf etki
Poliiyodinat iyodür Kimyasal iritan Yok Güçlü kostik