Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

Epidermolizis Bülloza
555
VON HIPPEL-LINDAU SENDROMU
Resim 27-9 Ataksiya
telenjiektazya
Von Hıppel-Lindau sendromu, retinal anjiyom, serebellar medullar
anjiyoblastik tümörler, pankreatik kistler ve renal tümör
ve kistlerden oluşan otozomal dominant bir bozukluktur. Arada
sırada oksipitoservikal bölgede anjiyomlar oluşabilmekle birlikte
genellikle deri tutulmaz. Sendrom 3. kromozomun kısa kolunda
yerleşimli bir tümör supresör genin hücresel germline
mutasyonu ile birliktedir.
Serebellar hemanjiyoblastomaların %10 ile 20’si eritropoetin
üretir ve sekonder polisitemi ile birliktedir. Oküler lezyonlar retinal
ayrışmaya yol açabilir. Hipernefromların %10’u ve renal
kistlerin %8’i de eritropoetin üretir. Feokromasitoma da von
Hippel Lindau hastalığı olan birçok akrabada bulunmaktadır.
Lonser RR, et al: von Hippel-Lindau disease. Lancet 2003;
361:2059
Louis-Bar sendromu olarak da bilinen ataksiya telenjiyektazya,
serebellar ataksi, okülokutanöz telenjiyektazi, ve sinopulmoner
enfeksiyondan oluşmaktadır. Aileseldir ve ilkin çocuk yürümeye
başladığı zaman fark edilir. Çocukta yaklaşık 10 yaş civarlarında
tekerlekli sandalye kullanımını gerektiren sakarca, sallantılı
yürüyüş mevcuttur. Koreik ve atetoid hareketler ve gözlerin
psödopalsisi diğer özellikleridir. 3 yaş civarlarında etkilenen taraf
konjunktiva yüzeyinde ince telenjiyektaziler belirir. Nistagmus
mevcuttur. Telenjiyektaziler daha sonra yüzün kelebek bölgesinde,
heliks içinde ve kulakların arka tarafları boyunca (Resim
27-9), ağız tavanında, boyun bölgesinde, fleksural alanda ve
el ve ayakların dorsumunda da görünür. Diğer stigmatlar cafeau-lait
lekeleri, hipopigmente maküller, seboreik dermatit, saçın
erken grileşme ve seyrekliği ve erken yaşlanma progeroid özelliklerdir.
Deri kuruluğa ve kabalığa meyillidir, zamanla sklerodermada
olduğu gibi gergin ve elastik olmayan bir hal alır. Atrofik,
granülomatöz, sikatrisleşen plaklar oluşabilir. Erken ölüm
hastaların yarıdan fazlasında, çoğu 3 ve 8 yaşları arasında başlayan
sık tekrarlayan sinüs ve akciğer enfeksiyonları olan bronşiektaziden
olur.
Hastalarda belirgin IgA eksikliği, lenfositlerde azalma ve timus
küçülmesi veya yokluğu söz konusudur.En sık görülen
maliniteler lenfomalar, özellikle B-hücre tipi ve lösemilerdir.
Homozigot hastaların aynı yaştaki kontrol grubuna göre 100 kat
meme kanseri riskine sahip olduğu gösterilmiştir. Heterozigot
taşıyıcılar radyasyona bağlı zarar onarımındaki bozukluğu paylaşır
ve heterozigotlarda 45 yaş altında özellikle meme kanseri
olmak üzere neoplazm gelişiminde 3-5 kat yüksek risk vardır.
Overler ve testisler normal gelişmez. Timus gelişiminde Hassal
cisimciklerinin yokluğu ve T helper hücrelerin olmayışıyla birlikte
eksiklik oluşur. Supresör T hücreler normaldir. %80 vakada
IgA yoktur veya eksiktir, %75’inde IgE yok veya eksiktir ve
% 50’sinde IgG iyice düşüktür.
Ataksiya-telenjiyektazya otozomal resesif geçer ve klinik
bulguları olmamakla birlikte heterozigotlar kansere yatkındırlar.
Geni ATM olarak (ataksiya-telenjiyektaziya mutasyon geni)
adlandırılan bu gen hücre siklus kontrolü, mayotik rekombinasyon,
telomer uzunluk düzenlenmesi ve DNA hasar cevabında
gerekli olan fosfatidilinozitol -3-kinaz- benzeri enzim ailesinin
bir üyesidir. Etkilenen hücreler iyonize radyasyona hassastır ve
radyasyon hasarından sonra G1/S kontrol noktasında hasarlıdırlar.
İyonize radyasyon tarafından DNA sentez inhibisyonuna
anormal olarak dirençlidirler. ATM geni 11q22.3 kromozomunda
yerleşiktir. Bu hastalarda translokasyonlar özellikle de
kromozom 7 ve 14 için sıktır. Sporadik lenfoproliferatif bozuklukların
çeşitli serilerinde de ATM gen mutasyonlarının yüksek
prevalansı bulunabilir.
Erken tanı zor olabilir ve en sık atlanan serebral felçtir. Dirençli
bir şekilde yükselmiş α-fetoprotein ve karsinoembriyojenik antijen
görülür. Bunlar erken tanı için yararlıdır. Kültürde ataksiya
telenjiyektazya fibroblastları iyonize radyasyonla öldürülmeye 3
kat daha fazla hassas iken, ultraviyole ışını için bu geçerli değildir.
Yükselmiş α-fetoprotein ve fibroblastların radyosensitivitesi
için değerlendirmeler bu hastalığın tanısı için standart olarak kullanılmaktaydı,
fakat günümüzde ATM protein ekspresyonunun
immunblotting değerlendirilmesi mümkündür.
ATAKSİYA-TELENJİYEKTAZYA
EPİDERMOLİZİS BÜLLOZA
Epidermolizis bülloza (EB) minör fiziksel hasarlara bül gelişimiyle
yanıt veren bir grup ender görülen genetik bozukluktur.