23.03.2018 Views

Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Arachnida Sınıfı<br />

453<br />

Dışkı<br />

Yumurta<br />

Hasta ile yakın temas içinde olanlar tedavi olmalıdır. Uyuz,<br />

uzun süreli hasta yatan sağlık kuruluşlarında artan bir problemdir.<br />

Diğer kalanlar, personel ve ziyaretçiler etkilenebilir, yakın<br />

temas edenlerin tedavisiz kalması, tedavi edilecek kişilerin sayısının<br />

artmasına sebep olabilir.<br />

Hayvan Uyuzu. Zoonotik uyuzu ve uyuz akarları hayvanla<br />

yakınlaşan insanları etklieyebilir. Reaksiyon uyuzu andırır ama<br />

kendini sınırlayan bir seyri vardır. Tüneller genelde yoktur.<br />

Resim 20-49 Uyuz akarı, yumurta ve dışkısı<br />

uçlarının kaşıntısı tipiktir; erkeklerde skrotım ve penisteki kaşıntılı<br />

papüller eş derecede tipiktir. Birden fazla aile bireyi kaşınıyorsa<br />

uyuz şüphesi akla getirilimelidir. Mümkünse akarın tespiti<br />

önerilir, hastanın yanında diğer fiziksel temas içindekilerin<br />

de tedavisi gerekecektir. Uyuz her zaman klinik olarak dışlanamaz<br />

bu nedenle bazen varsayım üzerine tedavi vermek gerekebilir.<br />

Pozitif tanı sadece akarın mikroskop altında gösterilmesiyle<br />

konur (Resim 20-49). Tünel aranır ve akarın pozisyonu belirlenir.<br />

Bistüri veya steril iğne ucu paraziti çıkarmak için kullanılır.<br />

Lezyon üstüne mineral veya immersiyon yağı damlatılıp nazikçe<br />

alttaki epidermisle birlikte sıyrılabilir. Akarların çoğu (azalan<br />

sırayla) ellerde, bileklerde, dirseklerde, genitallerde, kasık ve<br />

aksillada bulunur. Çocuklar genelde kaşırken akarları ve yumurtalarını<br />

tırnaklarının altında toplarlar. Kör bir küret ile tırnak<br />

altından materyal alınabilir.<br />

Uyuz için en yaygın kullanılan ilaç Permetrin % 5 (Elimite)<br />

kremdir. Akarlar için ölümcül ancak insanlar için düşük toksisitesi<br />

olan sentetik bir piretroiddir. Lindane (γ-benzene hekzaklorid)<br />

de etkilidir, uygun kullanımda yan etki insidansı düşüktür.<br />

Daha az toksik ajanlar olduğu için artık, lindane nadiren ilk ilaç<br />

olarak seçilmektedir. Dünyanın çoğunda benzil benzoate ve vazelinde<br />

presipite edilmiş % 10 kükürt ile uyuz tedavisi yapılır.<br />

Uyuz ilacı, boyundan ayağa tüm deriye, büklüm yerleri, perianal,<br />

göbek ve tırnak kenarı ve kıvrımlarına özen göstererek uygulanmalıdır.<br />

8-10 saat sonra yıkanılır. Kıyafetler ve çarşaflar<br />

değiştirilir ve iyice yıkanır. Krotamiton (Eurax) diğer ajanlardan<br />

daha düşük tedavi oranına sahiptir. Kullanılırsa 5 gece üst üste<br />

sürülüp, son sürmeden 24 saat sonra yıkanmalıdır.<br />

İvermektin 1987’ den beri onkoserkiyazis kontrolü için kullanılmaktadır<br />

ve ABD’ de strongiloides tedavisi için pazarlanmaktadır.<br />

Uyuz tedavisinde etkinliğini doğrulayan çok sayıda<br />

çalışmalar vardır. Günlük 3-6 mg haplar şeklinde 200 μg/kg dozunda<br />

verilir. Oral tedavi uygun olsa da topikal tedaviden daha<br />

fazla etkili olmayabilir. Kabuklu tipinde, topikal ajanla birlikte<br />

kullanılmalıdır. İki- üç kez 1-2 hafta ara ile tekrarlanamsı gerekebilir.<br />

İlacın güvenilirliği iyidir ama nörotoksisite olabilir.<br />

Diğer Akar <strong>Hastalıkları</strong><br />

Demodeks Akarları Demodex folliculorum, burun, alın, çene<br />

ve başın kanca benzeri bacakları ve uzun bir karnı vardır. Demodex<br />

brevis kısadır ve daha çok gövdede bulunur.<br />

Köpeklerde demodektik uyuzun lezyonları çok sayıda akar<br />

içerir. İnsanlarda cilt lezyonlarında çok sayıda demodeks bulunur<br />

ancak demodektik hastalık henüz tam kabül edilmemiştir.<br />

Akar eradikasyonuna cevap vermiş demodektik blefarit,follikülit,<br />

abse ve alopesi ile ilgili ikna edici raporlar vardır. Bazı rozase<br />

benzeri lezyonlar da demodeks ile oluşabilir. Demodeks düşünülen<br />

döküntülerde tedavi, permetrin, sülfür, lindane, benzil<br />

benzoat veya benzoyl peroksit uygulamaktır. Oral ivermektin<br />

ve metranidazol de kullanılabilir.<br />

Cheyletiella Dermatiti Cheyletiella yasguri, Cheyletiella blakei<br />

(Resim 20-50) ve Cheyletiella parasitovorax tünel oluşturmayan,<br />

köpek, kedi ve tavşanlarda, “yürüyen kepek” adı verilen akarlardır.<br />

Hayvanla yakınlaşan insanları ısırarak uyuz veya immünobüllöz<br />

hastalık benzeri kaşıntılı dermatit oluşturabilir. Boyut<br />

olarak Sarcoptes scabiei’ye benzer ama daha uzundur ve önde belirgin<br />

kancalı dokunaçları vardır. Hayvanın tüylerini koyu renkli<br />

bir kâğıda fırçalayarak bulunabilirler. Fırçalananlar alkole konabilir,<br />

saç ve kepekler çöker ama akarlar yüzer. Hayvan, nitelikli<br />

bir veteriner tarafından tedavi edilmelidir.<br />

Chigger Isırığı Trombiculid akarlar, chigger, mower akarı<br />

veya kırmızı böcekler olarak bilinir. Kuzey Amerikada Eutrombicula<br />

alfreddugesi insan ve hayvanlara saldırır. Avrupada hasat<br />

akarı, Neotrombicula autumnalis sık bir baş belasıdır. Saldırılar<br />

genelde insanların enfeste otlarla daha haşır neşir olduğu yazın<br />

ve sonbaharda olur. Lezyonlar genelde bacaklarda ve kemer<br />

bölgesinde, kıyafetin sürtündüğü diğer yerlerde oluşur. Erkeklerde<br />

penil lezyonlar sıktır. Lezyonlar genelde aşırı kaşıntılı kırmızı<br />

bir şişlikle çevrelenmiş, hemorajik noktalardır. Ayak bileklerinde<br />

aşırı kaşıntılı gruplaşmış ekskorye papüller izlenir. Do-<br />

Çengel<br />

biçimi<br />

uzantılar<br />

8 bacak<br />

Resim 20-50<br />

Cheyletiella blakei

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!