Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

Retrovirüsler
417
Resim 19-61 Primer HIV enfeksiyonu.
oral, genital ve rektal ülserasyon ile birlikte EBV enfeksiyonuna
çok benzer. Deri döküntüsü polimorfik olabilir (Resim 19-61 ve
19-62). En karakteristik olan, gövdenin üst kısmında, tek tek, hafif
skuamlı, oval lezyonlardan oluşan papüler bir döküntüdür.
Lezyonlar pitriyazis roseayı andırır ancak periferal skuam belirgin
değildir ve lezyonlarda fokal kanama vardır. Gianotti-Crosti
benzeri bir papüler döküntü de ortaya çıkabilir. İmmün
kompleks hastalığında görülene benzer şekilde, avuç ve tabanların
kenarları boyunca yerleşen purpurik lezyonlar da bildirilmiştir.
Mukozal erozyonlar aftı andırır ancak daha büyüktür ve
ağzın her yerini, farinksi, özofagusu ve anal mukozayı etkileyebilir.
Disfaji belirgin olabilir. Serokonversiyon sırasında yardımcı
T-hücre sayısı aniden düşer. İmmün yetmezlik derecesi, oral
kandidiyazis veya Pneumocystis carini pnömonisi gelişimine fırsat
verecek kadar şiddetli olabilir. Semptomların doğru şekilde
bir araya geldiği risk altındaki her bireyde tanıdan şüphelenilmelidir.
Bu hastalarda kombinasyon antiviral tedaviye, hastalığın
doğal seyrini düzeltme umuduyla, hemen başlanır.
HIV’e Bağlı Kaşıntı
Resim 19-62
Primer HIV
enfeksiyonu
(Ginat Mirowski,
MD, izniyle)
HIV epidemisinin başından beri,
tüm dünyada, kaşıntının HIV enfeksiyonunun bir belirteçi olduğu
ve hastaların % 30 kadarında ortaya çıktığı bilinmekteydi.
Kaşıntı, HIV hastalığının kendisi tarafından oluşturulmaz ancak
hastalık ile birlikteki enflamatuar dermatozlarla bağlantılıdır.
“Papüler kaşıntılı döküntü” spesifik bir hastalık olmayıp, HIV’e
bağlı kaşıntının pek çok formuna sahip hastaların hepsini kapsamak
için kullanılan bir tanıdır. Bu kaşıntılı döküntüler, foliküler
ve nonfoliküler döküntüler olarak ayrılmalıdır. Bu iki tipteki
kaşıntılı döküntünün göreceli prevalansı, coğrafi özellik gösterir.
Isıran böceklerin yaygın olduğu tropikal ve yarı-tropik bölgelerde
nonfoliküler döküntüler daha sıktır ve muhtemelen de
böcek ısırığına karşı aşırı duyarlılığı göstermektedir. Ilıman bölgelerde
foliküler kaşıntılı döküntüler daha sıktır.
Eozinofilik folikülit, en sık görülen kaşıntılı foliküler döküntüdür.
Yardımcı T-hücre sayısı yaklaşık 200 olan hastalarda görülür.
Klinik olarak, gövde üst kısmında, yüzde, saçlı deride ve
boyunda ürtikeryal foliküler papüller şeklinde ortaya çıkar.
Püstüler lezyonlar nadirdir; püstüller, bakteriyel folikülitte
olandan genellikle daha küçüktür ve son dönem lezyonları temsil
eder. Nadiren görülürler, çünkü, kaşıntı o kadar şiddetlidir
ki, bu evreye ilerlemeden önce ekskoriye olurlar. Lezyonların %
90’ı, gövde ön yüzünde meme çizgisi üzerinde ortaya çıkar ve
lezyonlar tipik olarak sırt orta hattan aşağı lomber omurgaya
kadar iner. Hastalık şiddeti alevlenme ve sönmelerle seyreder,
spontan olarak düzelebilir ve sonra da tahmin edilemez şekilde
alevlenebilir. Periferal eozinofili olabilir ve serum IgE düzeyi
yükselebilir, bu da, bu durumun, yardımcı T-hücreleri tip 2 tarafından
oluşturulduğunu düşündürür. Histolojik olarak, sebase
bez seviyesinde, kıl folikülünün üst kısmında mononükleer
hücreler ve eozinofillerden oluşan bir infiltrat görülür. Lezyonlar
ilerledikçe, eozinofiller ve lenfositler, foliküler yapılara ve sebase
bezlere girer. Geç dönemde püstüller oluşur, bunlar, folikülün
en üst kısmındaki eozinofil kümelerini temsil eder.
Eozinofilik folikülitin ilk basamak tedavisi, topikal steroidler
ve antihistaminiklerdir. Eğer hasta yanıt vermezse, fototerapi
(UVB veya PUVA) veya günde 2 kere 200 mg itrakonazol etkili
olabilir. Bazı hastalarda, tekrarlayan permetrin uygulamaları
(geceleri, gün aşırı, 6 haftaya kadar) yararlı olabilir. Bu son tedavi,
bu durum için antijenik bir tetikleyici olabilecek Demodex
akarlarına yöneliktir. Isotretinoin de etkilidir, yaklaşık 0.5 ile 1
mg/kg/gün dozunda, genellikle birkaç ay sonra etkisini gösterir.
HIV hastalığı olanlarda çok kaşıntılı olabilecek stafilokoksik
folikülit ve pitriyosporum folikülitinin de ayırıcı tanıya dahil
edilmesi gereklidir. Bunlar, sırasıyla bakteriyel kültür ve deri biyopsisi
ile ekarte edilir.
Foliküler olmayan diğer kaşıntılı dermatozlar, başlıca papüler
olan döküntüler ve ekzematöz olanlar olmak üzere ikiye ayrılabilir.
Papüler döküntüler içinde uyuz, böcek ısırıkları, geçici
akantolitik dermatoz, granüloma anülare ve prurigo nodularis
yer alır. Ekzematöz dermatozlar ise, atopik-benzeri dermatit,
seboreik dermatit, numuler ekzema, kserotik ekzema, fotodermatit
ve ilaç döküntülerini içerir. Hastalarda aynı anda multipl
döküntüler olabilir, bu nedenle de ayırıcı tanı zor olabilir. Hastada
mevcut olan her morfolojik tipteki lezyondan alınan deri
biyopsisi, doğru tanının konmasına yardımcı olabilir. Tedavi,
tanıya göre belirlenir ve HIV enfeksiyonu bulunmayan aynı
dermatoza sahip kişilerde uygulananla aynıdır. AIDS hastalarında
özellikle dikkat edilmesi gereken noktalar, kabuklu uyuz
için topikal tedaviye ek olarak ivermektin kullanımı ve prurigo
nodularis ve fotodermatit için talidomid kullanımıdır. Bu her
iki sistemik ajan da, uygun kullanılmaları durumunda, oldukça
etkilidir.