dergi

HAKKARİ’DE ORAMARÎ ÖRNEĞİ 185
Babamın ağalığı döneminde bile, biz “kahrolsun feodalizm” sloganları atıyorduk, ilginçtir.
O zamanki devrimci düşüncesi altında. Ben o yapımı hiç kaybetmedim. Sonra,
babam vefat ettikten sonra, tabiî ki bu ağır bir sorumluluk. Benden büyük dört tane
ağbim vardı. Ağabeylerim ve köyün ve aşiretin ileri gelenleri, babamın vefatının kırkıncı
günüydü falan, geldiler. Unutmam, ben hâlâ bir yerlere gitmek istiyordum, başsağlıkları
devam ediyordu. Dediler, bu gece bir yere gitmiyorsun, ileri gelenler geldiler,
oturdular, sizin bildiğiniz o eski eve. Oturdular, sabaha kadar duman muman altı oldu,
dediler ki, biz Şükrü Ağa’nın yerine seni tanıyoruz. Bana o zaman çok oyuncak gibi
gelmişti. Ben daha slogan atıyordum. Sonra yaşayış tarzım da benim, onların anladığı
anlamda bir klasik aşiret liderliğine uygun değildi. Hani ben gider kumar oynardım,
ben geziyordum, içki içerdim, ne bileyim. Biraz da gençtim, genç değil yirmi dokuz yaşında
insandım o güne göre. Ben köy ve katı aşiret kurallarının çok çok dışında bir insandım.
(..) Çok izah ettim, anlattım. Ben bir 73’te bölücülükten içeri alınmış bir insanım.
(..) Böyle, böyle izah ediyordum. Ben bu sisteme karşıyım falan, hayır diyorlardı,
işte, mümkün değil. Neticede peki dedik.
Cevdet bu görevi üstlenmekte başta böyle “gönülsüz” idiyse de, lider olduktan
sonra bu konumunu en azından iki konuda kullandığını söylemekte. Birincisi,
aşiret içindeki ilişkilerde anlaşmazlıkların önlenmesinde sözünün geçerliliğini
ve ağırlığını kullanmış ve tarafsız kalarak ara bulmaya çalışmış. İkinci olarak,
yerel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti’den Belediye Başkanı için adaylığını
koymadan önce aşiretine danışmış. Cevdet seçimleri kazandı ve bir dönem Belediye
Başkanlığı yaptı. Bu iki istisna dışında kendinden beklenen aşiret ağası
rolüne uymadığını, mesela evvelden adet olduğu üzere aşiretiyle devamlı içiçe
olup, günlerce onları misafir odasında ağırlayıp sohbet etmediğini söylemekte.
Bir yerde aşiret halkının yaşam tarzı, ilgi ve konuşma alanlarının ve dünya görüşlerinin
dar olduğunu ve kendisini sıktığını düşünmekte. Kendi siyasi emellerini
ve geleceğini kendi tek aşiret grubunu aşan ufuklarda görmek istemekte.
Cevdet ne kadar aşiretine liderlik etme konusunda başarılı olabildi? Cevdet’in
aşiret liderliğine geldiği dönem Hakkari ve çevresinde Kürt siyasi ve milliyetçi
hareketin çok yoğunlaştığı bir döneme rastlıyor. 1984’de PKK (Partiyê Karkeren
Kurdistan) silahlı gerilla mücadelesi başlattı ve ilk eylemlerini Hakkari’nin
Şemdinli ilçesiyle, komşu Eruh ilçelerinde başlattı. Oramar bölgesi Irak
sınırında olması dolayısıyla kısa zamanda savaş bölgesine dahil oldu. Oramarî’nin
köylüleri ve yarı göçer hayvancılık yapan aşiretlileri Kürt hareketine destek
konusunda bölündüler. Cevdet’in, ve Cevdet’in kendinden genç olan ve
onun gibi sol Kürt siyaseti içinde isim yapmış kardeşinin muhalefetine rağmen,
aşiretlilerin bir kısmı Türk ordusunu destekleyen korucu güçlere katıldılar. Cevdet
bu katılmayı analiz ederken şu nedenleri sıralıyor: Bir neden, yanlış hesaptı.
Yani korucu olanlar savaşın kendi köylerine gelmeyeceğini ve kendi oğullarının
ve çocuklarının birbirlerine karşı savaşmak durumunda kalmayacaklarını sanıyorlardı.
İkinci neden, ekonomik ve siyasi durumun zorlamasıyla alâkalı idi.
Köylüler ve hayvancılar köylerinde kalabilmek ve hayvancılıktan geçimlerini