dergi

265
Öte yandan Fatmagül Berktay, Behice Boran ile ilgili çalışmasında bu güçlü
ve öncü kadının hakkını teslim eden, ancak onu var eden dönemin cinsiyet körlüğünü
eleştirmekten çekinmeyen bir çalışma sundu. Özellikle Behice Boran’ın
sosyolog kimliğiyle yazdığı Toplumsal Yapı Analizleri’nde, daha 1945’te, kadın
meselesini görmeye olanak tanıyan bir bakış açısını benimseyebilmesine karşılık,
siyasî kimliğinin öne çıktığı Türkiye’de Sosyalizmin Sorunları adlı kitabında
bir tek kez bile ‘kadın’ kelimesini kullanmamış olmasına yönelik tespit ilginç ve
kafa açıcıydı.
Sempozyumda bir de film gösterimi gerçekleştirildi. Funda Şenol, Berrin Balay
ve Ersan Ocak’ın birlikte hazırladıkları bu film, Cumhuriyet’in ilk yıllarında
yaşamış Ankaralı kadınlarla yapılan sözlü tarih görüşmelerinden oluşuyordu.
Videonun kadın çalışmalarına sunduğu olanakları düşünmemizi sağlayan bu
filmde kadınlar, çocukluklarını, okul günlerini, genç kızlıklarını ve evliliklerini
anlatıyorlar. Berrin Balay, seçilen her kadının seçilmeyeni dışlaması ve soruların
insanları yönlendirmesi noktalarında sözlü tarihin; kamera, ışık ve mikrofonun
insanları rahatsız etmesi ve metin okumalarına açık olması noktalarında
videonun handikaplarının farkında olduklarını belirtti. Funda Şenol ise bu görüşmelerden
Cumhuriyet Ankarası’nda kız çocukların ve kadınların, aile ile
devlet arasında sıkıştıkları, göreli özgürlüklerini okulda yaşadıkları ve kendi hayatlarının
öznesi olamadıkları şeklinde sonuçlar çıkartılabileceğini söyledi. Bu
örnek çalışma üzerinden, sözlü tarih ve video tekniklerinin bir arada kullanılmasının,
sosyal bilimler alanında yeni alanlar açacağını söylemek mümkün.
Burada değinemediğimiz daha pek çok tebliğ var. Sempozyuma gönderilen
tebliğlerin çokluğu, farklı disiplinlerden kadınların, kadın meselesine duyarlı
hale geldiklerini göstermesi açısından anlamlı. Ancak, kadınları çalışmanın, feminist
bir bilincin yeterli bir koşulu olmadığını belirtmeye gerek yoktur sanırız.