dergi

HAKKARİ’DE ORAMARÎ ÖRNEĞİ 187
Bu mekanizmaların halen ayakta olabilmelerinin bir nedenini de bölgedeki siyasi
ve askerî çatışmaların keskinliğinde aramak gerektiğini düşünüyorum. Aşiret
içi dayanışma ve çatışmaları önleme ihtiyacı etnik hareketin genel çerçevesine
uyduğu müddetçe yaşama şansı varmış gibi görünüyor. Yani aşiret bağları
Kürtlerin de siyasî haklarını savunan bir partinin adayına arka çıkmak için siyasi
destekleme ağı olarak pekâla da kullanılabiliyor. Sürgündeki aşiret liderinin
geleceği hakkında tahmin yapmak daha da zor. Bir yandan, aşiret sisteminden
uzakta, dolayısıyla doğal tabanı denebilecek insan grubundan uzakta aşiretler
üstü siyasi emelleri olan bir politikanın içinde. Diğer yandan, bu politikanın genel
iflâsı da, en azından bugünkü siyasi, askerî ve sosyal veriler açısından, söz
konusu. Etnik-milliyetçi siyasetin yeniden tabana dönüp, oradaki talepleri ve
hakları savunmasında yaşanan sancıları Türkiye genelinde ve Doğu’da zaten izliyoruz.
Sanırım aşiret liderinin geleceği de bu sancılı sürecin nasıl şekilleneceği,
siyasi taleplerin hem yerel, hem de ülke düzeyinde nasıl birbiriyle bağdaştırılabileceğindeki
ilerlemelere doğrudan bağlı.
KAYNAKÇA
Barth, F. (1959) Political Leadership among Swat Pathans, Athlone Press, Londra.
Bruinessen, M. van (1992) Agha, Shaikh and State: The Social and Political Structures of Kurdistan,
Zed Books, Londra, New Jersey.
Cuinet, V. (1892-93) La Turquie d’Asie, II, Paris.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi (1976) (yay. haz.) Temelkuran, T. ve Aktaş, N. Üçdal Yayınları, İstanbul.
Garthwaite, G. (1983) Khans and Shahs: A Documentary Analysis of the Bakhtiyari in Iran, Cambridge
University Press, Cambridge, Londra.
Gellner, E. (1981) Muslim Society, Cambridge U. Press, Cambridge, Londra.
Gilsenan, M. (1996) Lords of the Lebanese Marches: Violence and Narrative in an Arab Society, I.B.Tauris,
Londra, New York.
Kızılkaya, M. (1991) Eski Zaman Eşkiyaları, Sel Yayınları, İstanbul.
Leach, E.R. (1940) Social and Economic Organisation of the Rawanduz Kurds, LSE Monographs,
Londra.
May, K. (1951) Durchs wilde Kurdistan, Karl-May-Verlag, Bamberg.
Montagne, R. (1973) The Berbers, Their Social and Political Organisation, Frank Cass, Londra.
Nikitine, B. (1922) “Les Kurdes et le Christianisme”, Revue de l’Histoire des Religions içinde, vol.85,
147-156.
Nikitine, B. (1936) “Nestorians” ve “Oramar”, Encyclopedia of Islam içinde, vol.iii, 902-906; 991-992.
Nikitine, B. ve Soane, E.B. (1923-25) “The Tale of Suto and Tato: Kurdish text with translation and
notes”, Bulletin of School of Oriental Studies, vol.3, 69-106.
Sevgen, N. (1968) “Kürtler - Hakkari Beyliği”, Belgelerle Türk Tarih Dergisi, no.23, 69-73.
Yalçın-Heckmann, L. (1990) “Kurdish tribal organisation and local political processes”, Finkel, A. ve
Sirman, N. (der.) Turkish State, Turkish Society içinde, Routledge, Londra, New York, 289-312.
Yalçın-Heckmann, L. (1991) Tribe and Kinship among the Kurds, Peter Lang, Frankfurt/M., Bern.