kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

Biakse zangwijzen in te voeren, doch de tegenstand van vele onderwijzers
en gemeenteleden deed dit mislukken.
Niet alleen het evangelisatiewerk, onderwijs en medische behandeling
hadden de aandacht, ook het landbouwonderwijs werd in de
arbeid betrokken. Dicht bij Korido was een stuk vrij goede grond,
te Ababiadi, dat gebruikt kon worden voor een landbouwcursus. De
goeroe F. J. S. Roemainoem, werd als onderwijzer aan deze cursus
geplaatst, terwijl Ten Haaft de leiding had.
In 1938 ging deze met verlof en werd na zijn terugkomst overgeplaatst
naar het ressort Jappen. Verder lag het in de bedoeling ook
meer voor de Biakse vrouw te doen, daar het verschil in ontwikkeling
van de onderwijzers en hun vrouwen meestal te groot was. Hierdoor
hadden deze vrouwen niet de belangstelling voor het werk van
hun mannen, die nodig was.
Voor deze arbeid werd eind 1939 Mejuffrouw G. Bron uitgezonden
naar Biak, tevens om zuster Glastra in haar omvangrijke taak in het
ziekenhuis bij te staan. Zij bleef echter slechts tot begin 1940, toen
zij wegens de oorlog overgeplaatst werd naar Java evenals zuster
Glastra naar Nias. Deze overplaatsingen moesten geschieden, daar
alle Duitse onderdanen in zendingsdienst ook werden geinterneerd
en hun plaatsen door anderen moesten worden ingenomen. Nu brak
voor de familie Agter een moeilijke tijd aan, daar zij alle werk alleen
moest doen. In al die jaren was de arbeid zo uitgebreid, dat het
onmogelijk nog door één man kon worden gedaan. Daarbij kwam,
dat donkere wolken zich gingen samen pakken boven het zendingswerk,
dat in al die jaren met zo veel moeite was opgebouwd.
Donkere wolken
Ook Nieuw Guinea werd in 1942 in de tweede wereldoorlog betrokken.
Evenals over de hele wereld duistere machten zich openbaarden,
zo ook op Biak. De bevolking ging meer belangstelling
tonen in de gebeurtenissen, hoewel door hun beperkte gezichtskring
nog veel onbegrepen bleef. Maar juist dat onbegrepene, dat fantastische
greep hen aan.
Toen gebeurde er iets op een eilandje ongeveer anderhalve dag
roeiens van Korido, wat het eerst de aandacht trok van de mensen
van Sowek. Hier woonde een vrouw, Angganita Menoefandoe geheten,
die door het ernstigste stadium van framboesia was getroffen.
Wegens de vele stinkende wonden trok zij zich terug op het kleine
eilandje Insombabi. De familie had hiertegen geen bezwaar en zag
haar liever gaan, immers het zou toch niet lang meer duren. Maar
ziet, Angganita werd beter na een zware lijdensweg. Enige keren
werd ze bewusteloos aangetroffen, maar telkens herleefde ze weer.
Na haar bewusteloosheid vertelde zij hoe ze allerlei schoons en heer-
94