kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

te houden, maar ze verloren zienderogen terrein. Voor het werk
gebruikte spoedig niemand meer het oude stenen gereedschap. Het
was een lichtpunt, dat bij huwelijk en bij het kopen van varkens,
stenen bijlen en glaskralen nog gebruikt werden. Maar hoe lang
zou dat nog duren? Want de vreemdelingen gebruikten bij hun
handel heel andere dingen. Platte, ronde, blinkende schijven, die
ze „wang" noemden. Er kwam steeds meer van dat goedje. Vele
Papoeajongens en mannen hadden het al in hun bezit. Ze kregen
het door aan de vreemdelingen vis enz. te verkopen. Later kon je
er dan allerlei dingen voor ruilen, 't Werd een vreemde wereld.
En die vreemde wereld kwam steeds nader bij Ormoe. De Pendita
van Hollandia bleef daar niet zitten, maar op een goede dag kwam
hij met zijn prauw, door lieden van Tabati geroeid, te Ormoe aan
land. Pamai had geholpen bij het optrekken van de prauw en was
nu vol verlangen om te zien wat de Pendita hier kwam doen. Hij
en zijn makkers, en ook zijn vader kenden wel reeds zoveel van de
taal der vreemdelingen, dat zij de Pendita te woord konden staan.
Eerst werden al de huizen in het dorp bezichtigd en in het logeerhuis
kon de Pendita zijn bagage bergen. Hij had een veldbed meegenomen
en was dus van plan om enige tijd te blijven. Toen hij zich
in de heldere bruisende rivier gebaad had en wat van de bananen,
die men hem gebracht had, had gegeten, ging de Pendita het dorp
nog eens doorwandelen.
Daar kwam hij ook voorbij het huis van grootvader Siriwai. Deze
zat ijverig te slijpen aan een stenen bijl. Natuurlijk had hij wel gehoord
van de komst van de Pendita, maar hij was stil doorgegaan
met zijn werk. En nu deed hij ook alsof hij de vreemdeling niet zag.
Deze sprak aanvankelijk ook niet. Vol verbazing keek hij toe wat
er hier gedaan werd. Hij wist wel reeds van 't bestaan der stenen
bijlen, maar had niet gedacht dat die nog gemaakt werden. Nu zag
hij hier iets wat een paar duizend jaar geleden ook in zijn eigen land
te zien was geweest. Hij keek aandachtig toe en zag hoe zuiver van
vorm die bijlkling werd en hoe glanzend gepolijst.
Hij wendde zich tot Pamai en vroeg: „Is dit je grootvader? Wil je
hem dan eens zeggen dat ik zijn bijl prachtig vind? Vraag eens of
hij er nog meer klaar heeft, ik wil ze graag zien." Verheugd over
de prijzende woorden, pakte Pamai zijn grootvaders arm vast en
bracht de vragen over.
Erg vriendelijk was de blik nog niet waarmede Siriwai tot de vreemdeling
opzag. Maar toen hij bemerkte, dat de bewondering van deze
voor zijn werkstuk echt was, werd de oude toeschietelijker. Hij
veegde zijn bijl af, wreef die op zijn dijbeen op, zodat het donkergroene
gesteente g'ansde en reikte hem over. De Pendita bekeek
het werkstuk nauwkeurig en met zichtbare verbazing beschouwde
hij de zuivere vorm. Hij uitte zijn bewondering voor de kunstvaar-
141