kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

emiddelaar tussen doden en levenden tevens degene die bemiddelt
tussen hogere machten en degenen, die daar behoefte aan hebben.
De functie's lopen dan dooreen, en waar dit plaats heeft is de mon
geen beruchte persoonlijkheid. Men spreekt bij deze priesters van
Mon Sarita, terwijl men de eersten Mon Din noemt.
Het woord DIN of ook wel INARWUR betekent: geest of daemon,
terwijl Sarita wil zeggen verhaal, overlevering.
Begrijpelijk, dat men de daemonen met verschillende namen aanduidt,
die we hier niet hoeven weer te geven. Een uitzondering willen
we maken voor de FAKNIK's, daemonen, die stormen en andere
ongelukken op zee veroorzaken. Hun woonplaatsen zijn in
rotsen, bomen in of bij de zee. Voor de zeevarende Biakkers zijn
ze van groot belang. Men zal b.v. nooit zonder ceremonieel en offer
zo'n plaats passeren. Licht maken is ten strengste verboden, zelfs het
opgloeien van een sigarettenpuntje kan de ergste gevolgen hebben,
stormen teweeg brengen, ziekten veroorzaken, ja zelfs de prauw
doen stranden.
De mensengemeenschap en de voorouders
Tot nu toe bespraken we de hogere, bovennatuurlijke werkelijkheid
in de vorm van persoonlijke en onpersoonlijke machten en krachten.
Hoe stelt de gemeenschap zich hier tegenover? Met andere woorden
waaruit bestaat nu de „godsdienst" van de mensen. We noemden
reeds de offers en de persoonlijke voorbehoedmiddelen of de
wijze waarop men kan ontkomen aan de kwade gevolgen. Hiermee
was niet de hoofdzaak aangegeven.
De hoofdzaak ligt in de houding van de gemeenschap als groep
In de eerste plaats zien we dan, dat de gemeenschap van mensen
geacht wordt te bestaan uit levenden en doden: de levenden, die
hier op aarde verblijven en de doden, die zich in het zielenland bevinden,
dat soms door de onderwereld aangeduid wordt, dan weer
op de bergtoppen gelegen heet, of ook wel een eiland is. In elk
geval bevinden de doden zich in het rijk van het bovennatuurlijke
samen met de persoonlijke machten, die het lot van hun nog in leven
zijnde stamleden op aarde beïnvloeden.
De mensengemeenschap stelt in haar geheel de mythische oergemeenschap
voor en in haar organisatie en haar symbolen beeldt
ze de totaliteit uit. Deze totaliteit is dualistisch van aard, en bestaat
uit polaire tegenstellingen, zoals b.v. man en vrouw: de mensheid
vormen, zee en land: de aarde, nacht en dag: de tijd, bovenloop en
benedenloop (bron en monding): de rivier.
Niet alleen dat in het gegeven: mannen en vrouwen, die dualistische
eenheid reeds wordt uitgebeeld, maar men accentueert dit ook door
b.v. de vrouwen te associëren met de onderwereld, de zee, de slang
en de mannen met de bovenwereld, de hemel, de arend. Dit wordt
24