kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed
kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed
kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Na <strong>en</strong>kele dag<strong>en</strong> verliet<strong>en</strong> we Inanwatan weer op thuisreis, de boot<br />
van e<strong>en</strong> hout<strong>en</strong> roer voorzi<strong>en</strong>. Veel had ik bij dat eerste bezoek<br />
van het werk niet gezi<strong>en</strong> daar ik voortdur<strong>en</strong>d in beslag werd g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
door de reparatie van de boot. Te Kokas hadd<strong>en</strong> we wat<br />
meer hulp <strong>en</strong> gereedschap <strong>en</strong> begonn<strong>en</strong> het e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander vast recht<br />
te slaan . . . To<strong>en</strong> de mailboot kwam, met de her<strong>en</strong> der z<strong>en</strong>ding aan<br />
boord hebb<strong>en</strong> de werktuigkundig<strong>en</strong> ons verder geholp<strong>en</strong> met het<br />
bor<strong>en</strong> van gat<strong>en</strong> <strong>en</strong> het aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van het schroefraam.<br />
Half Dec. 1916 hield Director Gunning met ons e<strong>en</strong> confer<strong>en</strong>tie.<br />
Hij sprak zijn voldo<strong>en</strong>ing uit over de voortgang die het werk op<br />
Nieuw-Guinea sinds zijn laatste bezoek, nu 10 jaar geled<strong>en</strong> in 1906,<br />
had gemaakt.<br />
To<strong>en</strong> werd het werk begr<strong>en</strong>sd door de Geelvinckbaai. Nu had het<br />
zich ook uitgebreid tot West- <strong>en</strong> Oost Nieuw Guinea <strong>en</strong> was het gebied<br />
van de Radja-Ampat in voorbereiding. Voor West Nieuw-<br />
Guinea werd beslot<strong>en</strong> dat het met drie z<strong>en</strong>deling<strong>en</strong> zou word<strong>en</strong><br />
bezet, n.1. te Fak-Fak, Babo <strong>en</strong> Inanwatan. Dit besluit, in 1916 g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
kwam in 1916 tot uitvoering, to<strong>en</strong> Babo <strong>en</strong> Inanwatan standplaats<br />
werd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> z<strong>en</strong>deling. We hadd<strong>en</strong> het gaarne wat vlugger<br />
gewild.<br />
Al het voorgaande vond plaats voor het einde van de oorlog 1914-<br />
1918. Daar Nederland buit<strong>en</strong> de oorlog bleef ging het werk vrijwel<br />
rustig verder. Maandelijks ontving<strong>en</strong> wij de post uit Holland <strong>en</strong><br />
lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong> van Makassar <strong>en</strong> Soerabaja. Wat de uitbreiding<br />
van het aantal z<strong>en</strong>deling<strong>en</strong> betreft moest er gewacht word<strong>en</strong> tot de<br />
scheepvaartverbinding met Holland weer was hersteld.<br />
De aankomst van Van Muylwijk in 1919 maakte het mogelijk, dat<br />
de plann<strong>en</strong> ter confer<strong>en</strong>tie met Dr Gunning gemaakt, t<strong>en</strong> uitvoer<br />
kond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gelegd. Beslot<strong>en</strong> werd dat Van Muylwijk zich te<br />
Babo zou vestig<strong>en</strong> in de B<strong>en</strong>to<strong>en</strong>i-golf, dat Bout te Fak-Fak zou<br />
blijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat schrijver dezes te Inanwatan zou gaan won<strong>en</strong>. Doch<br />
het liep heel anders dan we hadd<strong>en</strong> gedacht. Bout werd overgeplaatst<br />
naar Miei, om het z<strong>en</strong>deling Starr<strong>en</strong>burg mogelijk te mak<strong>en</strong><br />
met verlof te gaan, daar deze reeds 13 jaar aan e<strong>en</strong> stuk op<br />
Noord Nieuw-Guinea had gewerkt. De oorlog was aan dit lange<br />
verblijf mede schuldig.<br />
Van Muylwijk wist beslag te legg<strong>en</strong> op wat afbraak <strong>en</strong> begon ijverig<br />
te tek<strong>en</strong><strong>en</strong>, te pass<strong>en</strong> <strong>en</strong> te met<strong>en</strong>, hoe de ram<strong>en</strong> <strong>en</strong> deur<strong>en</strong> van<br />
diverse mat<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> ogelijk geheel zoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>igd.<br />
Voor het huis te Inanwatan werd<strong>en</strong> de bewoners van Moegim verzocht<br />
hout te verzamel<strong>en</strong>. We hadd<strong>en</strong> dit ook te Inanwatan kunn<strong>en</strong><br />
lat<strong>en</strong> do<strong>en</strong>, maar we verwachtt<strong>en</strong> daar meer moeilijkhed<strong>en</strong>, daar de<br />
106