kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

ligt het huwelijk in de economische sfeer, het sluiten er van gaat gepaard met
financiële transacties, maar ook daarna kunnen bij wangedrag van een van de
gehuwden boeten worden geheven te betalen aan de familie van de verongelijkte
partij. Bij zon ruilhuwelijk geeft dat aanleiding tot bijzondere moeilijkheden. Om
het nu eens eenvoudig te zeggen, wanneer in het ene huwelijk de vrouw door de
man geslagen wordt, dan moet er boete betaald worden door de familie van de
man, maar aangezien deze familie een vrouw heeft gegeven en geen bruidsschat
zeggen ze rustig, laat de man van jullie familie dan ook maar de vrouw van onze
familie slaan, met het gevolg dat deze mensen, die goed met elkaar leven, nu
eigenlijk ook onenigheid zouden moeten maken en de familiebanden zijn zo sterk,
dat het vaak gebeurt ook. Nog groter zijn de moeilijkheden wanneer het ene huwelijk
al is gesloten en de a.s. bruidegom van de tweede partij komt te overlijden.
Dan moet er een andere echtgenoot worden gezocht en dan komt het voor dat er
geen vrije man ter beschikking is; de familie van het meisje wil toch dat aan de
verplichting voldaan wordt en dan wordt er net zo lang gepraat tot een van de
familieleden bereid is haar als tweede vrouw te nemen. Toen Martinus dit haarfijn
had uitgelegd en ook de andere ouderlingen zijn betoog hadden onderstreept,
toen werd het duidelijk, dat tegen deze gewoonten vanuit het Evangelie moest
worden opgetreden. Het mooie uit deze hele geschiedenis is wel, dat deze dingen
uit de Papoea's zelf voortkwamen: men ging bewust leven. Dit waren natuurlijk
de enkelingen die dit begrepen, de gemeente als geheel voelde dit nog niet aan.
Het was juist in deze tijd, in de jaren 1934 en later, dat we
een merkbare inzinking in het gemeenteleven begonnen te constateren.
De tijd van de eerste liefde, de grote overgang, het bouwen
der kerken, was voorbij. Alles was klaar en er was grote neiging
nu maar te gaan slapen. Collega Agter op Biak zat met hetzelfde
probleem; Noemfoor en Biak zijn zeer nauw aan elkaar verwant en
we hadden voortdurend contact. We zochten naar de oorzaak van
deze lauwheid en op de duur werd het ons duidelijk, dat we onze gemeenten
veel te Hollands hadden opgebouwd. Het was, zoals een
kapitein van een K.P.M.er eens zei, zo aardig dat Hollandse kerkje
tussen de palmen. Voor ons wel mooi, maar voor de Papoea's op de
duur toch niet eigen. Van Biak kwam toen het voorstel de Papoese
zangwijze te gaan gebruiken in de eredienst. Dus niet alleen te zingen
onze Hollandse psalmen en gezangen, maar geestelijke liederen
te maken op Papoese melodie. Aanvankelijk was er veel tegenkanting,
het zou heidense gedachten oproepen en de mensen weer afvoeren
van het Evangelie. Toch werd het geprobeerd, en de eerste
maal dat ik het hoorde op een Zendingsfeest te Korido op Biak,
was ik er zeer van onder de indruk. De toewijding waarmede gezongen
werd was ontroerend. En wat direct opviel, dat jong en
oud hieraan mededen. In de kerkdiensten was het toch eigenlijk zo,
dat de mensen boven de dertig alleen maar de allerbekendste psalmen
en gezangen konden meezingen, maar nu zongen ook de heel
ouden mee en zo te zien met hun hele hart. Van nu aan werd het
overal geprobeerd en overal leverde het stof tot discussie, er waren
naast vele voorstanders toch ook heftige tegenstanders. Al spoedig
kwam nu de vraag, mogen we bij dit zingen nu ook de tifa (trom)
gebruiken, mogen we nu ook dansen? Het liefst had men nu gezien,
dat de Pendita meteen de te volgen leefregel aanwees, maar die tijd
78