kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

woonde de vrouw Amoelagilala, die als eerste haar medemensen
doodde.
Toen de ganse schepping tegen haar opstond, het ijzer uitvond
(hakmessen en speren) werd ze door een list gedood en voor straf
opgegeten. Nu ging echter het kwaad in allen over, men had wapenen
leren maken, en stond elkaar naar het leven.
Haar man Oehmili werd de cultuurheros voor de Vogelkop Papoea's,
hij stelde de adat vast, en schiep de woonplaatsen voor de
mensen, regelde hun sociale organisatie als een soort mobilisatie
tegen de voortaan hen bedreigende buitenwereld. De ziel van de
vrouw probeert zich echter telkens weer te incarneren, en onbewust
wordt iemand dan bezield door haar geest. Het slachtoffer zoekt
te doden, en kan niet anders handelen. De heksenprocessen werden
dan ook nooit als misdaad gezien, maar juist als een poging dit
vreselijk kwaad de baas te blijven.
Messiasbeweging
De oer-tijd als heilstijd gesymboliseerd door de Biakkers in hun
mythe van Manarmakeri is een duidelijke weerspiegeling van het
verlangen naar de onafhankelijkheid van de mens en spreekt van
overwinning op de dood.
Manarmakeri, de schurftige oude, die kinderloos en op hoge leeftijd
zijn enige vreugde, het tappen van palmwijn, verstoord ziet door
diefstal, betrapt de morgenster Sampari als de dief. Hij weet hem,
die tegen het aanbreken van de dag in levensgevaar verkeert drie
beloften af te persen.
Hij zal worden als de morgenster, door in het vuur te springen.
Vervolgens zal hij een kind hebben, door een vrucht die hij ontving,
naar een maagd te werpen, en tenslotte alles wat hij nodig
heeft tevoorschijn kunnen roepen, door een toverhout wat Sampari
hem schenkt. Dan verkrijgt Sampari de vrijheid, en Manarmakeri
ervaart, dat deze waarheid heeft gesproken. Hij wordt vader van
een kind, en als dan de families verontwaardigd wegtrekken, werpt
hij zichzelf in het vuur van een ijzerhoutboom, waar hij verjongd uit
tevoorschijn komt. Door zijn toverhout roept hij de stamhuizen der
Noemforen met hun bewoners tevoorschijn, en schept eilanden
waar ze kunnen wonen. Men gelooft echter niet in zijn macht de
doden weer levend te kunnen maken, en daarop trekt hij weg.
Bestaan en voortbestaan had hij in zijn hand, Manarmakeri was
door de vuurdoop Manseren Manggoendi (de Heer Zelf) geworden,
en naar zijn wederkomst ziet men uit. Men gelooft dat de vooruitgang
van andere volken te danken is aan het feit dat Manseren
Manggoendi onder hen verkeert, en tevens, dat die volken zijn geheim
voor de Papoea's verborgen houden. Al het wonderlijke, ook
in technische zin, is van hem afkomstig, maar eens zullen de rollen
29