kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

werden door familieleden op hun rug genomen en erheen gedragen.
Op de markt, eens per week, kwamen uit wijde omtrek mensen
om goederen te ruilen, er viel wat te beleven, het was er
gezellig, en dat kon men zich toch niet laten ontgaan! Men begreep
de zuster niet die daar bezwaar tegen had, vooral als het koortsende
zieken betrof: wel als het regende, dan trof het toch bijzonder goed,
want dan koelden deze „warme" mensen meteen wat af! Thuis in
de kampong bracht men deze zieken juist naar buiten en overqoot
ze om ze af te koelen flink met koud water! Nee. .. die blanken
wisten er nog eigenlijk niet veel van. En inderdaad bleek al spoedig,
dat ik nog veel moest leren. In het begin kwamen er n.1. andere patiënten
in het ziekenhuis dan ik me had voorgesteld..., o ja, er was
wel eens een enkele zieke, maar voor het merendeel vroegen patiënten,
die desnoods poliklinisch te helpen waren, om opname.
Het aantal polikliniekpatiënten nam al spoedig sterk toe. Velen met
de gevreesde tropenzweren, met framboesia, velen ook met ondervoeding,
malaria en bloedarmoede. Op zekere dag vroegen enkelen,
die betrekkelijk kleine wonden hadden, om opname. Er waren
een paar lege plaatsen en dus was er geen bezwaar tegen. Na
een weekje waren ze genezen en vertrokken met stralende gezichten.
Ongeveer 14 dagen later kwamen deze betrekkelijk stevige jongelui
terug met 5 patiënten in zo'n vreselijke toestand als ik tot nog toe
niet had gezien, ondervoed, verwaarloosd, onder de grote diepe
tropenzweren, ernstige bloedarmoede, zodat ik er diep van onder
de indruk kwam. Ik vroeg aan de brengers waarom ze zó lang
hadden gewacht om deze stakkers te brengen. Ze waren toch al
lang ziek? „Ja, ze waren al heel lang ziek, maar ze woonden ver
weg, ze hadden eerst geen prauw kunnen krijgen om ze te brengen,
en toen ze er een hadden was het ruwe zee geweest, enz. enz."
Enfin, ze hadden onmogelijk eerder kunnen komen. En toen beging
ik een van mijn eerste grote domheden. Ik werd zeer verontwaardigd
en verweet deze jonge mannen vrij heftig, dat ze wel aan
zichzelf hadden gedacht, toen ze een paar weken geleden kwamen
om hulp voor hun eigen kleine wondj es en dat ze toen met wat
moeite gemakkelijk ook deze zieken hadden mee kunnen nemen.
Even volgde een diepe stilte, daarna lachten ze even verlegen en
toen Ja zuster, maar wij zijn juist eerst gekomen om te zien hoe
het in het ziekenhuis toeging, want we wilden deze zieken niet tevergeefs
die vermoeiende reis van 5 dagen in een prauw laten maken!"
Zij waren dus proefkonijnen geweest. Dat was een lesje, dat nooit
vergeten is. En het bleek dat meerderen deze taktiek hadden gevolgd,
want steeds meer werkelijk zieken werden gebracht door oudpatiënten.
Het zaaltje met 10 bedden werd al spoedig te klein en
er werd een barakje bijgebouwd, ook kwam er een nieuw polikliniekgebouwtje,
zodat deze patiënten niet meer in de open lucht be-
187