kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

hebben gewoond en gewerkt, dan vernemen we dat zij ook nu nog
leven in het hart van de mensen.
De moed en onverschrokkenheid van Van Balen krijgen legendarische
afmetingen. Vol trots vertellen de Windessiërs hoe hun Van
Balen eens een beschonken aanvaller rustig op zich liet afkomen,
hem dan plotseling in de borst greep, zijn kapmes ontwrong en hem
dan de helling af gooide zodat hij 15 m. lager in zee terecht kwam.
In de verhalen die over Van Balen gedaan worden, vinden we zelfs
bijbelse en mythologische gegevens verwerkt.
Zo werd mij verteld dat het dorp vroeger geterroriseerd werd door
een reuzenslang.
De bevolking dreigde te worden uitgeroeid en juist in die tijd arriveerde
Van Balen. Toen hij vernam in welk een angst men leefde,
bood hij direct aan om te helpen. Hij beklom de steile bergwand
naar het hol van de slang. Daar aangekomen stroopte hij de mouw
van zijn jas omhoog, stak zijn hand tot diep in het hol en trok de
slang bij de kop naar buiten. Toen draaide hij het ondier de nek om.
De vreugde over deze redding was zeer groot. Nu nog wijst men u
in het midden van een honderden meters hoge steile bergwand de
donkere plek waar zich het hol bevindt.
Een ander verhaal is dat van de slang en de vissen. Het was nog
in de tijd dat Van Balen veel tegenstand moest overwinnen. Op
zekere dag beklom de toverpriester, tegenstander van de zendeling,
de helling die naar het huis van Van Balen voerde. In zijn hand
hield hij een stok. Tot grote verbazing van de toeschouwers werd
die stok een slang toen de ,,inderi" hem op de grond had geworpen.
„Kun jij dat?" vroeg hij toen aan Van Balen.
De zendeling sprak geen woord. Het scheen dat hij op deze wonderlijke
ervaring niets te zeggen had. Men zag hem naar de keuken
gaan, vanwaar hij terugkeerde met een bos gezouten vissen. Zonder
iets te zeggen vulde Van Balen toen een grote teil vol met water.
Daarna wierp hij zijn gedroogde vissen in die teil en zie, daar begonnen
de vissen te zwemmen dat het een lust was. Ze waren
springlevend.
„Kun jij dat?" zo vroeg Van Balen aan zijn tegenvoeter.
De man kon echter van verbazing en schaamte geen woord uitbrengen
en verdween dus haastig van het toneel, waar hij zo schandelijk
het onderspit had moeten delven.
„Zie, dat was nu onze Van Balen!"
En Bink? Naast het mooie, witte kerkje te Jende (op het eiland
Roon) vinden we drie grafzerken. De middelste zerk vertelt ons
dat daar zendeling Bink begraven ligt. Tijdens zijn leven werd er
nauwelijks naar zijn woorden geluisterd. Maar nu nog spreekt hij,
nadat hij gestorven is. In Dec. 1931 hadden de vier gemeenten op
Roon, zonder inmenging van de kant van de zendeling, een groots
60