kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

ons duidelijk wanneer we letten op de stamouders van de
Biakkers die op het eiland Meos-Karwari (eiland der doden,
schimmenrijk, Geestenland) hun verblijf hadden.
Het mannelijk beeld Soerarof heette van een arend af te stammen,
het zielebeeld van de vrouw Samiosi had op het voetstuk een
zeeslang.
Zo kan men b.v. de indeling van de dorpen op een dergelijke wijze
geassocieerd zien met dit dualistische systeem. Men spreekt van
kop- en staartgroep, van onder en boven, zeewaarts en landwaarts.
Prof. Held zegt dan ook terecht, dat een Papoes dorp eigenlijk een
soort kerk is. In de bouw en de groepering symboliseert men de
eenheid en beeldt het mythische oerdorp uit.
Bekijkt men nu de afbeeldingen uit het mythologisch prentenboek
van de Radja-Ampat Biakkers, dan valt het op, dat men daar afbeeldingen
aantreft van dubbelslachtige wezens: vogel-slang; vis
met vleugels en dergelijke. Het ongewone, het heilige wordt juist
uitgedrukt door deze twee-eenheid waarmee het wereldplan wordt
weergegeven.
Waartoe dienen deze afbeeldingen nu? Men gebruikt ze bij het opvoeren
van een groot ritueel, waarbij de gemeenschap optreedt.
Door middel van de Wor, de grote dans, worden de zielen der gestorvenen
opgeroepen, de oude legenden en mythen worden gereciteerd,
of meestal gezongen en de leider van het ceremonieel
zwaait met de afbeelding van dit dubbelwezen, of met die van verschillende
slangen of draken-symbolen boven zijn hoofd.
Door het dansen vormt men op zichzelf al een slang, de monpaal
draagt zoals we zagen de tekenen van de arend of een andere vogel.
En op deze wijze begeleidt men o.a. de jonge mens op de verschillende
phasen van zijn leven tot hij na 4 of 5 van deze ceremoniën
de leeftijd van de volwassenen heeft bereikt.
De inwijdingsceremoniën Insos en Kbor, (huwbare vrouw en jongelingsfeesten)
als initiatie bekend hebben ook nog een andere
betekenis; het kind sterft en herleeft als man of vrouw. Men stelt
voor alsof het jonge kind door een monster (de zeeslang) wordt
opgeslokt, of dat zijn tijdelijk hutje in elkaar wordt gelopen door de
andere jonge mannen van het dorp. Als nieuw geboren komt de
geïnitieerde weer tevoorschijn, krijgt een nieuwe naam, geeft aan
alle deelnemers een hand, en wordt op de rug van elk mannelijk
lid van zijn familie rondgedragen, soms over een reusachtige sagokoek,
die na afloop onder de feestvierenden wordt verdeeld. Door
deze koek wordt ook wel, zoals Prof. Held vaststelde, de slang uitgebeeld.
In dat geval wordt het feest een sacrale maaltijd, waarbij
men door het nuttigen van het symbool er zelf deel van gaat uitmaken.
Ons is intussen duidelijk geworden welk een grote rol de gemeen-
25