kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

en de Mappiers in het Zuiden, naast wie geen enkele zwakke stam
kon bestaan, tenzij men vluchtte of ver genoeg uit hun buurt bleef.
Opmerkelijk is evenwel, dat de meest militante groepen in de kuststreken
wonen.
Wat de bevolking van het binnenland betreft kan men spreken van
een trek van Oost naar West. Men vindt dit weerspiegeld in vele
legenden, en de culturele verwantschap tussen de volken aan weerskanten
van de grens.
De tussenpositie van de Papoea's temidden van grote cultuurvelden
zoals Indonesië, Polynesië, Micronesië en Australië, en het grote
aantal verschillende stammen, heeft nog een verder gevolg in hun
cultuur gehad. Volgens prof. Held is er een verwarrende verscheidenheid
en is er eigenlijk nergens een strak cultuurpatroon of
konsekwent doorgevoerde principia. Haast nergens vindt men een
regelmatige structuur, noch van samenleving, noch van sociale of
religieuze organisatie. Er is een gemakkelijkheid en een zekere
speelsheid binnen de gegeven mogelijkheden, die het zeer moeilijk
maakt een enigszins globaal overzicht te geven van de cultuur. Dit
is ook de reden waarom prof. Held als meest kenmerkende trek van
de Papoea het feit noemt, dat hij cultuurimprovisator is.
Onderlinge verhouding
Bijna geen enkel volk heeft een naam. De namen, die in omloop zijn
zijn meestal afkomstig van nabuurvolken, die de anderen: Bosmensen,
Mensen van het strand, Naaktlopers, of hen gewoon naar een
plaats, rivier of berg noemen. Maar hoe dan ook, ze zijn vreemden
voor elkaar. Van saamhorigheid tussen de stammen kan men niet
spreken. De anderen zijn vreemden, en dat betekende vroeger
vijanden. Men kent dus geen politieke eenheid van bepaalde delen,
ja nauwelijks onder het eigen volk. Er is nergens een samenbindende
organisatie. Niet het volk als geheel, maar de aparte families, kerets
(clans) vormen een herkenbare eenheid.
De grootste eenheid zouden we clangenootschappen moeten noemen.
Hieronder verstaat men een groep families (clans), die door
onderlinge huwelijksrelaties verbonden, verplicht zijn, elkaar wederkerig
te helpen.
Sociale organisatie
We willen nu uitgaan van de kleinste sociale eenheid. Die vinden
we in het gezin. Dit is echter een eenheid, die niet naar buiten
optreedt wanneer het ceremoniële of sociale aangelegenheden betreft.
De clan, bestaande uit verwanten die dezelfde naam dragen, en die
men onder de Biakkers kéret noemt, staat in het middelpunt. Gebruiken
we hier de term familie, dan wil dat zeggen, dat
aangetrouwden daar buiten vallen: zij dragen een andere naam.
De verwantschap is op Nieuw Guinea hoofdzakelijk unilateraal
9