kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

klassen van de Normaalleergang. Na deze vier klassen, waarin
uiteraard aan het Godsdienstonderwijs ook aandacht geschonken
werd, kwam dan nog een cursus van een half jaar, waarin alleen
godsdienstonderwijs werd ontvangen. Aan het einde van de tweede
klas van de Normaalleergang deden de jongens examen. Slaagden
zij, dan kregen zij het Gouvernementsdiploma voor Volksonderwijzer.
Zij konden daardoor werken aan de drie-klassige volksscholen,
en kwamen in aanmerking voor subsidie, waardoor hun
salaris voor het overgrote deel door het Gouvernement werd betaald.
Na de cursus Godsdienstonderwijs deden de leerlingen
examen ten overstaan van de Conferentie van zendelingen. Zij
die slaagden, kregen het diploma Gemeente-goeroe en werden in
een plechtige dienst ingezegend in hun werk.
Ook hier waren achterblijvers. In de loop van vier jaar bleken
sommigen niet geschikt. Ook hier kregen ze dezelfde kansen als
te Mansinam en sommigen werden Evangelist, anderen werden
timmerman, ja, hier bleek het ook mogelijk kleermaker te worden.
Nu ging de zaak beter. Met de regelmaat van de klok kwam er
elk jaar een aantal onderwijskrachten ter beschikking. In sommige
streken was in 1940 75 % van de daar werkzaam zijnde goeroes van
Nieuw-Guinea. In plaatsen, waar een zendeling woonde werd aan
de drie-klassige Volksschool vaak een vierde klas toegevoegd,
waardoor de aanstaande leerlingen voor „Miei" extra onderwijs
kregen en daardoor beter voorbereid aan de vier-jaren-opleiding
begonnen.
De oorlog met Japan betekende het einde, voorlopig, van „Miei."
De leerlingen werden naar huis gezonden, later werden velen van
hen gedwongen dienst te nemen bij de Japanse politie. Sommigen
slaagden er in zich hieraan te onttrekken door onderduiken en te
gaan werken als gewoon koelie.
In 1944 kwam voor Nieuw-Guinea reeds de (gedeeltelijke) bevrijding.
De scholen werden weer hersteld, maar leerkrachten ontbraken.
Wat maar enigszins geschikt was werd aangesteld, maar
nog kwam men te kort. Zo werd ook de opleiding weer ter hand
genomen op een school te Joka, aan het Sentanimeer, onder de
naam „Papoea-instituut." Nu echter niet door de zendelingen, die
immers allen nog in de interneringskampen vertoefden (tot September
1945). Maar in October kwam er weer een Zendingspredikant
aan het hoofd van de Opleidingsschool, die wel een erfgenaam
was van „Miei," maar zich nu ook bezig hield met het opleiden
van Papoese bestuursambtenaren en verplegers.
Men oordeelde het echter beter, de opleiding voor onderwijzersvoorgangers
der Papoese Gemeenten afzonderlijk te doen plaatshebben.
Als meest geschikte vestiging voor deze school werd Seroei
op het eiland Jappen gekozen. Maar ook was er groot gebrek aan
224