kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

aan het verzoek gehoor en schrijver dezes werd in April 1947 naar
Hollandia gezonden.
Het Kerkbestuur kon een van de predikanten voor dit werk afzonderen,
omdat juist 15 predikanten door de Ned. Hervormde
Kerk waren afgestaan om een aantal der door de oorlog opengevallen
plaatsen te bezetten.
Voor Biak werd de godsdienstleraar Van Dalen bestemd en zo
kon tenminste iets in dit uitgestrekte gebied worden gedaan. Het
bleek echter dat voor deze godsdienstleraar op de duur te weinig
werk was, zodat dit door de plaatselijke zendeling kon worden
waargenomen, en na ongeveer een half jaar werd hij daarom weer
naar Batavia teruggeroepen.
De gemeente te Hollandia had een grote uitgestrektheid; behalve
het gebied rondom de baai, waar de militaire goederen waren opgeslagen,
behoorde daartoe de bestuursvestiging te Kota Baroe,
verder binnenwaarts gelegen, en het vliegveld, een 50 km. landinwaarts
aan het Sentanimeer. Maar behalve deze gemeente behoorde
tot het arbeidsveld van de predikant ook Manokwari met de
daar gevestigde kolonisten en Sorong, het groeiende centrum der
N.N.G.P.M. En daar Hollandia en Sorong een 1200 km. van elkaar
verwijderd liggen was het niet eenvoudig aan aller wensen
te voldoen.
Niet alleen de Nederlanders, maar ook de niet-inheemse Indonesische
Christenen behoorden tot de gemeente. Zoals echter in de
Protestantse Kerk gebruikelijk is, moesten de Hollands sprekenden
en de Maleis sprekenden elk in een aparte gemeenschap worden
opgenomen omdat anders het taalverschil te grote moeilijkheden
zou geven. Voor de Maleis sprekenden in de omgeving van Hollandia
werd daarom een Ambonees aangesteld, die zijn handen
vol had met zijn verspreid wonende gemeenteleden.
Langzamerhand echter werd de Hollands sprekende gemeente te
Hollandia kleiner, want de gehele opzet der organisatie was om
geleidelijk de nederzetting te doen verdwijnen naar gelang de voorraden
kleiner werden. Bovendien vonden verschillende planters
werk in hun eigen branche, elders in de Archipel en gedeeltelijk
werden zij vervangen door politieke delinquenten, die tijdelijk op
Nieuw Guinea tewerk werden gesteld.
In Manokwari leidden de kolonisten een kommervol bestaan, hetgeen
voor de kolonisatiepropagandisten geen beletsel was om te
trachten steeds meer kolonisten aan te trekken; plannen werden
gemaakt om ook in hun geestelijke verzorging op een intensievere
wijze te voorzien, maar gebrek aan mensen en geld maakte dit
voorshands onmogelijk.
Het bleek op de duur noodzakelijk om de standplaats van de predikant
van Hollandia naar Sorong te verplaatsen, omdat de grootste
270