kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

Het geloof van onze Papoea's in Jezus Christus is bestand gebleken
tegen geweld, onderdrukking en vervolging. Allerlei machten en
krachten uit het heidendom hebben getracht het verloren terrein te
herwinnen en de aanval is afgeslagen. Op het moment, dat wij zendelingen
naar onze mening, het minst konden worden gemist, waren
we er niet bij. Zeker waren we hartelijk welkom om te helpen herbouwen,
maar van beide kanten wordt wel begrepen dat de Papoese
Volkskerk straks geheel zelfstandig zal moeten staan.
Tot nu toe heb ik uitsluitend gesproken over Noemfoor. De eigenlijke
Dorehbaai is daarbij niet genoemd. Dit is ook een heel ander
terrein. Jarenlang was de Dorehbaai de kern van het zendingswerk
op Nieuw Guinea, de eerste zendelingen vestigden zich hier en dat
heeft een stempel gedrukt op deze gemeenten.
Men zou kunnen zeggen, dat het een zekere passiviteit was, die hen
kenmerkte. Ze hadden altijd de zendelingen zien werken, de oprichting
van de Kweekschool voor onderwijzers meegemaakt, maar het
ging min of meer buiten hen om. Langzamerhand viel niet meer de
nadruk op de kerngroep rondom de Dorehbaai, de gebieden ver
daarbuiten kwamen opzetten. Daar komt nog iets bij.
De mensen van Doreh waren eigenlijk oud-Noemforen. Sinds een
anderhalve eeuw waren ze zich gaan vestigen op het vaste land.
Daar vonden ze de binnenlanders, de Arfakkers, de Mansibaber, en
het werd gewoonte onder deze stammen op rooftocht te gaan. Men
haalde er slaven vandaan en liet deze voor zich werken. Nergens
bloeide slavernij zo als juist hier. Dit had hetzelfde gevolg wat het
voor de Romeinen had, lichamelijk en moreel ging men achteruit.
Handenarbeid en zich inspannen, ook in de scholen, viel niet in de
smaak. Toen de slavernij afgeschaft werd hebben ze eigenlijk hetzelfde
karakter behouden. Hun aantal ging achteruit en hoewel de
plaats waar ze woonden hen had voorbestemd om pioniers voor
het Evangelie te worden, werden dit toch maar enkelingen. Deze
mogen met ere genoemd worden, zij waren uitstekende leerlingen
van Depok. De namen Rumfaben, Rumbruren kan men niet noemen
zonder eerbied te hebben voor wat deze mannen hebben gepresteerd.
Na deze grote uitbreiding omstreeks 1908—1915, waarbij het oude
centrum uiteenviel en de nadruk kwam te liggen op de West, Hollandia,
Miei, Biak en Jappen, werden de oude posten Andai, Manokwari
en Momi bij Mansinam getrokken.
Langs de Noordkust had men van de aanvang van de Zending af
direct contact met Amberbaken. Dit is een merkwaardig gebied. Het
is de enige streek op Nieuw Guinea waar rijst wordt verbouwd, de
z.g.n. ladang rijst, op droge velden. Hier woonden Noemforen, verwant
met het volk van de Doreh-baai, en zij hadden een heerserspositie.
Ze beschouwden de eigenlijke Amberbaken-mensen als hun
81