kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

verbinding met de buitenwereld. Doch de afstand Kokas-Inanwataa
was toch altijd nog 75 km. woelige zee. Dat ooit de K.P.M. Inanwatan
zou aandoen was uitgesloten, daar de kust tot ver in zee
ondiepten had en het riviertje, waar aan ïnanwatan lag, aan de
mond zo ondiep was, dat zelfs kleine vaartuigen op hoogwater
moesten wachten om binnen te kunnen komen.
Wanneer de zendeling te Windessi de meestal drie of vier maanden
oude Rapporten ontving van de gang van zaken te ïnanwatan,
zal hij weieens de verzuchting hebben geslaakt: wat ben ik begonnen.
Zijn eigen ressort was ook al onderbezet, en nu dit gebied er
nog bij! De enig goede oplossing was dat West Nieuw-Guinea een
eigen zendeling kreeg. Niet alleen voor ïnanwatan, ook meerdere
plaatsen in de Bentoeni-Golf hadden om een goeroe gevraagd en
die ook gekregen.
Zendeling Van Muylwijk ging in 1911 uit met bestemming Windessi, doch hij
kwam ook al spoedig tot de ontdekking dat van Windessi uit de Berau-streek
niet kon worden bewerkt en zo werd er besloten dat Van Muylwijk naar Fak-
Fak zou worden overgeplaatst en van hier uit het werk zou voortzetten. Nu was
dat nog geen afdoende oplossing, want ook Fak-Fak lag 150 km. van ïnanwatan,
doch daar hier het bestuur was gevestigd, was de communicatie met ïnanwatan
veel beter en kon er tijdiger worden ingegrepen wanneer het mis dreigde te gaan.
Fak-Fak zelf was van weinig betekenis. Het lag op het schiereiland Kapauer en
had een goede ankerplaats voor grote schepen. De verspreid wonende bevolking
leefde van de opbrengst van muskaatnoten. Door de vestiging van het Bestuur
werd het echter de hoofdplaats van West Nieuw-Guinea en nam ook het aantal
handelaren: Chinezen en Arabieren, toe. Door de Indische Kerk was hier een
Inlands leraar geplaatst, voor de verzorging van de politie-soldaten en het personeel
van het Bestuur. Ofschoon de bevolking nog heidens was, werd deze bestuurd
door Mohamedaanse hoofden. Hierdoor was het zeer moeilijk om val
op de bevolking te krijgen. Het lukte ten slotte een schooltje te openen te Air-
Besar; een dorp, enkele uren roeien van Fak-Fak. Doch het werk leed hier een
kwijnend bestaan. Het verlangen van de Zendeling was dan ook zelf in de Beraustreek
zich eens te kunnen vestigen. Zendeling Van Muylwijk maakte plannen,
doch heeft die nooit ten uitvoer kunnen brengen, daar hij in Februari 1914 reeds
Nieuw-Guinea moest verlaten. Zendeling Bout die in 1913 op Nieuw-Guinea was
aangekomen en het werk in de omgeving van Windessi was begonnen met als
standplaats Roon, werd nu aangewezen om Van Muylwijk te Fak-Fak te vervangen.
Bij de overdracht was het aantal posten gestegen tot 9 en het aantal leerlingen
op de scholen tot 756, doch alleen ïnanwatan staat in die tijd met 650 leerlingen
geboekt, waaruit is af te leiden dat de andere 6 posten slechts kleine dorpen waren.
De voornaamsten zijn Jakati, Idora, W'araboer en WWianggi, vier posten
in het achterland van Windessi. Zendingsdirector Joh, Rauws schrijft in zijn
boek „Nieuw-Guinea" het volgende over de toestand na het vertrek van zendeling
Van Muylwijk.
„Hoewel de tijd van zijn voorbereiding nog niet was voleindigd, moest zendeling
Bout deze bijzonder zware taak aanvaarden, maar op bijzondere wijze heeft hij
zich door de moeilijkheden heengeslagen. Meer dan anderen had hij echter te
lijden onder de gevolgen van de oorlog. Door gebrek aan reisgelegenheid was het
hem menigmaal niet mogelijk verschillende delen van het uitgestrekte ressort
te bezoeken. Nodig was de uitzending van een tweede zendeling voor deze
streek en ook het aanschaffen van een motor-zeilscheepje. Door de vermoeiende
reizen per prauw was Van Muylwijk ziek geworden en Bout begon ook reeds
met malaria te sukkelen.
Aan beide wensen werd in 1915 voldaan. In 1915 werd zendeling J. Wetstein
101