kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

Nieuw Guinea-problemen van nu
door F. C. Kamma
Het is in de geschiedenis van het eiland wel heel merkwaardig
gegaan. Het woord „toevallig" speelt er een grote rol in.
„Toevallig" ontdekte een Portugees het eiland, toen hij zijn koers
kwijtraakte in 1528. „Toevallig" verzeilde in 1545 een Spanjaard
op de kusten, en nam het land terloops in bezit voor de Spaanse
kroon.
Noodgedwongen stuurde in latere eeuwen het Gouvernement van
Nederlands Indië er oorlogsschepen heen om de onruststokers en
moordenaars te straffen.
Onder de dwang van de Engelse buren, die last hadden van de bewoners
van Zuid Nieuw Guinea, die invallen deden in de Engelse
gebieden, maakte men werk van dat deel van het eiland.
En toen Colijn in 1906 naar Nieuw Guinea ging in opdracht van
Van Heutz, vertelde hij, dat het er slecht met dat land voor stond,
en dat de Duitsers in de 20 jaren, dat ze Noord-Oost Nieuw Guinea
bezetten reeds meer aan onderzoek gedaan hadden, dan de Hollanders
in 2 eeuwen.
Toen kwam men met grote plannen. Van 1907—1915 trok een
groots opgezette militaire exploratie de binnenlanden in, om halverwege,
door het uitbreken van de eerste wereldoorlog te worden
beëindigd.
Door deze oorlog kwam een eind aan het onderzoek, en door de
tweede wereldoorlog werd Nieuw Guinea in 1944 frontlijn en kreeg
het strategische betekenis.
Wat op valt bij deze opsomming is het feit, dat nimmer terwille
van het land en het volk zelf krachten werden ingezet; men kwam
er toevallig of was er toe gedwongen door de omstandigheden.
Door de tweede wereldoorlog ontstonden er inderdaad problemen
op Nieuw Guinea van een omvang, zoals ze tot nu toe onbekend
waren.
Met één slag was het eiland uit zijn isolement gerukt. Men zag de
enorme vloten en legers der Amerikanen, zag negers op verantwoordelijke
posten werkzaam, leerde reusachtige voorraden kennen, die
de stoutste fantasieën van hun mythologische heilsstaat overtroffen.
280