kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

In en rond de Wondammabaai
door J. Eygendaal
De grote afstanden met de slechte verbindingen hebben het
zendingswerk op Nieuw Guinea altijd beïnvloed. Daardoor
bleven bepaalde dichtbevolkte gebieden min of meer geisoleerd van
andere streken. De gesproken taal was mede daarop van invloed.
Zo is ook Wondamma tot nu toe een aparte groep gebleven, die
zich bewust distantieerde van de nabuurgroepen, zoals de Noemforen
en de bewoners van het eiland Jappen. De Wondammase
taal wordt door hoogstens 10.000 mensen gesproken. Buiten de
eigen taalgrenzen heeft ze geen betekenis.
Wanneer we van Manokwari naar Wondamma reizen dan zien we
aan stuurboord het 3000 m. hoge Arfakgebergte. Meer naar het
zuiden worden de vele bergruggen wel aanmerkelijk lager, maar
zij blijven een hoge donkergroene streep vormen die zich oplost in
de horizon. Ze lopen door tot diep in de Wondammabaai.
Aan bakboord is slechts de oneindigheid van de zee, die zijn golven
voortstuwt tot diep in de Geelvinckbaai, waar de rollers witbruisend
zullen breken op het witte strand.
Na enige uren varen passeren we de eilanden Rumberpon en
Meoswar op vrij dichte afstand. En dan doemt ook spoedig in de
wazige verte het Wondiwoigebergte op. Dit machtige, 2000 m. hoge
gebergte, waarvan de toppen vrijwel altijd verhuld blijven in de
grijze wolken, vormt de Westzijde van de Wondammabaai. Voordat
we echter, na 200 km. te hebben afgelegd, de baai binnenvaren,
wordt onze aandacht getrokken door het eiland Roon, dat zich aan
bakboord bevindt. Op dezelfde hoogte, maar aan de andere zijde,
ligt het dorp Windessi.
Roon en Windessi! Twee vertrouwde namen uit de geschiedenis
van de Nieuw Guinea zending, waaraan onverbrekelijk twee andere
namen verbonden zijn, die van de zendelingen Bink en Van Balen.
Deze dorpen schijnen twee trouwe wachters, geplaatst voor de ingang
van de baai. Wanneer we deze eenmaal binnen gevaren zijn,
overvalt ons een wonderlijke rust. De oceaandeining heeft hier geen
invloed meer, daar zij haar krachten verspeeld heeft aan de massieve
koraaleilanden die voor de baai liggen. We gevoelen ons als
het ware omsloten en beschermd door de bergen die van uit zee
direct omhoog schijnen te rijzen.
58