kruis en korwar - Stichting Papua Erfgoed

vallen, hief de heidense man in zijn grote angst de armen omhoog
en riep „Manseren Jesus, help ons." Zo hoorde de kleine jongen
ver van de zendingspost voor 't eerst de naam Jezus.
Langzaam begon het tot de bevolking door te dringen: Deze mensen
zijn anders dan de bekende bruine en blanke vreemdelingen; ze zijn
niet gekomen om slaven te halen of paradijsvogels te schieten en vlinders
of planten te verzamelen en dan weer te vertrekken. Deze
hier blijven bij ons wonen hoewel ze vaak ernstig ziek zijn en er
al veel vrouwen en kinderen stierven, 't Woord Pandita kreeg een
goede klank tot aan de verste eilanden.
Na het uitzenden van Ottow en Geissler hadden ds Goszner en ds
Heidring gedacht er goed aan te doen nog enkele andere zendeling-werklieden
naar Nieuw Guinea te zenden, die evenals Paulus
in hun onderhoud zouden voorzien door het uitoefenen van een
ambacht. Toch moest deze proefneming op een fiasco uitlopen,
daar de mannen als timmerman of schrijnwerker geen enkele opdracht
te verwachten hadden en ze alleen bij kerk en huizenbouw
de zendelingen behulpzaam konden zijn. Geen wonder, dat deze
mensen, die zonder salaris met hun gezin in het leven moesten trachten
te blijven, hun toevlucht zochten tot handeldrijven.
Toen de U.Z.V. begon met uitzending van Klaassen, Otterspoor
en Van Hasselt, volgden zij hetzelfde systeem door naast deze drie
ook zendeling-werklieden uit te zenden, die echter gesalarieerd
werden. Zo zou Kamps in 1866 trachten de Papoea's een betere beoefening
van de land- en tuinbouw bij te brengen; Bink zou de zendelingen
in de Dorehbaai helpen, en daarnaast de bevolking het
timmeren leren. Deze laatste, „de optimist onder de zendelingen"
genoemd, heeft een heel moeilijk leven gehad. Na eerst in de Dorehbaai
geholpen te hebben, vertrok hij in 1884 naar Roon om daar
zelfstandig een post te openen. Hard heeft hij er gewerkt zonder
veel vrucht op zijn arbeid te hebben mogen zien. Zijn vier kinderen
stierven en doordat zijn vrouw geestesziek werd kwam hij in vele
moeilijkheden.
In 1899 stierf hij; een tragisch einde van een tragisch leven. Nadien
werd geen zendeling-werkman meer uitgezonden. Van degenen, die
in de eerstvolgende 25 jaren kwamen werd verwacht, dat zij duizendkunstenaars
waren, die met evenveel gemak een huis als een preek
in elkaar konden zetten, een schip en een school besturen, en 't
menselijk hart en een stuk bosgrond bewerken, om daarnaast ook
polikliniek te houden, jongens tot goeroe op te leiden, conferenties
te houden, administratie te voeren, en in verloren ogenblikken ook
nog echtgenoot en vader te zijn.
Inmiddels was in 1880 het 25-jarig bestaan van de zending op
Nieuw Guinea herdacht, waarbij werd vastgesteld, dat er meer graven
van zendingsarbeiders dan gedoopten waren.
46