Download PDF verziju - Sarajevske Sveske

Balπa BrkoviÊ
FATALNA PRIVLA»NOST
IZME–U SVAKE VLASTI I
DILETANATA
KnjiæevniËke asocijacije u Crnoj Gori
KnjiæevniËke asocijacije kao relativno frekventna javna tema?
Takvo πto je vjerovatno nemoguÊe zamisliti u ureappleenim
druπtvima. To (trivijalno pitanje ∑ kako se pisci organizuju; nije
li literatura, nepopravljivo ∑ individualno pregnuÊe) postaje temom
tek tamo gdje stvari temeljno ne funkcioniπu, gdje vam
cijeli æivot pojedu mutni, maskirajuÊi termini ∑ od stabilizacije
(ko se joπ toga sjeÊa?) do tranzicije... Decenije koje su pojedene
od ispraznih rijeËi...
Istovremeno, sve πto se desi, prvo se desi u prostoru kulture.
PodsjeÊam: najprije se raspao Savez knjiæevnika Jugoslavije, pa
tek onda Partija (Savez komunista Jugoslavije, simptomatiËno:
ista skraÊenica), a tek onda i sama SFRJ. Nasrtaji koji su sredinom
osamdesetih krenuli iz Srbije na Crnu Goru prvo su funkcionisali
u prostoru kulture, pa tek onda u prostoru jasne politike... Dakle,
onaj dio socijalnog profila jednog druπtva koji amblematiËno
prikazuju i knjiæevniËke asocijacije, vjeπtom ËitaËu pruæa
odreappleen spektar korisnih informacija.
Paradoks koji moæda na najubjedljiviji naËin odraæava neveselu
sliku crnogorske kulture danas ∑ tuæno odusutvo sluha za
stvarnost onih koji vode ovu kulturu, ali i ogromno optereÊenje
diletantizmom ∑ zove se Udruæenje knjiæevnika Crne Gore.
Ova knjiæevniËka asocijacija samo je jedna od postojeÊih u
Crnoj Gori. I nedvosmisleno sa najmanjim javnim i knjiæevnim
kredibilitetom. Naime, ovo Udruæenje ostatak je viπedecenijske
prakse kopiranja sovjetskog kulturnog modela. Koji je u Crnoj
Gori neoËekivano æilav, sudeÊi po naËinu na koji ova asocijacija
i dalje ima drugaËiju poziciju od Crnogorskog PEN centra (dio
najuglednije meappleunarodne knjiæevniËke asocijacije) ili Crnogorskog
druπtva nezavisnih knjiæevnika, Ëiji knjiæevni sastav je
nesumnjivo najreprezentativniji u Crnoj Gori.
Po aktuelnom zakonu ∑ ovo Udruæenje je samo jedna od
brojnih nevladinih organizacija u Crnoj Gori. No, zaπto nije tako
i u stvarnosti?
329