Download PDF verziju - Sarajevske Sveske

More documents

Recommendations

Info

On fascinira i kao pisac i kao Ëovjek, ukotvljen u de-romantiziranu i de-mitologiziranu evropsku kulturnu i filozofsko-teoloπku tradiciju i modernitet. Literatura, kontemplacija u tmini i svjetlosti svijeta, literarno djelovanje njegovog æivota, s onu stranu filisterije obrazovanja i taπtine, sjaja i bijede zapalosti na raskoπje prolaznog svijeta, jest ono πto stvara Rusmir Mahmut- ÊehajiÊ. U doba krize moderne i krize miπljenja i literature. U doba kada se u monologu znanosti, prirodne, tehniËke i druπtvene, traæi obogaÊivanje naπih moguÊnosti æivota i moguÊnosti sreÊe. Ono πto ovdje imenujem kao “teologiju”, samo je “religijsko filozofski izraz ljudskog miπljenja i doæivljavanja” (H.Hesse), ponovno nalaæenje smisla sakralne predaje. I jezik i umjetnost su putevi do Istine, do Duha u svim religijama i svim formama æivota. Ali su naËin da u sebi pregorimo strah, oholost, nacionalni humanizam, da savladamo kulturu koja nije nastojanje oko istine i pravednosti, Ëije je ime ljepota, bjelodana u svim duπama. Taj put je put prema Bogu, prema “Ëistom bitku Duha” (H.Hesse), koji je znak da nismo prisegnuli na gubitak, otuappleenje, na materijalizam i profitabilnost svjetske civilizacije, na sudbinu populizma i medijske imperije. Bosanski odgovor ∑ ili svaki istinski bosanski odgovor, koji sabire u sebi logos polytropos, zbiljsku tragiku ne samo Bosne nego i Evrope, tragiku planete Zemlje ∑ piπe se za sjeÊanje i vjeru, za vrijeme koje nije skup medijskih fantazija i simulacija, za gubitak zbilje. Piπe se za ono πto je vidljivo nastanjeno u nama, u temeljnim doæivljima duπe, po Ëemu svako od nas zna da jest. Ona se pita o porijeklu dobra i zla, o zaboravu, o oËima koje vide ideal. U Bosanskom odgovoru vidim ono πto izmiËe strastima historiËara, psihologa i pjesnika: predanost znanju koje je ono najviπe, znanju koje je djelovanje, koje je doæivljaj, koje je demitologizirana molitva, ono πto je za Th. W. Adorna u stvari muzika, kakvu je vidio u prepisci sa Th. Mannom kome je bio savjetnik u stvarima muzike za djelo “Doktor Faustus”. Ona je Ëeænja za izgubljenim u zaboravu, za onim neizrecivim, za Jednim koje nije samo matematiËar svijeta, koji ne dijeli moral i kulturu, istinu i sudbinu. Ona je protiv demagoπkog veliËanja prolaznosti i vremena, puritanskog haraËenja domovine, duha i uma. Postoji viπe naËina ∑ u svim religijama i svim formama æivota ∑ da znamo da jesmo. Svaki znatiæeljnik moæe to iskopati iz vlastitog krhkog izgleda. »itanje Bosanskog odgovora je svagda davanje i uzimanje. I jedno i drugo mogu nam preprijeËiti put, u mrænji ili strahu, ili pak otvoriti ga, sabranog u sjeni i sposobnog da bude dugovjeËno. 379
SlaYana JaÅimoviÅ DECENIJA VELIKIH PRIPOVEDA»A U vremenu izmeÑu dva rata, kada je, opπte je uverewe, srpska kwiæevnost po prvi put sustigla evropsku, dvadesete godine po intezitetu poetiËkih previrawa i ostvarenih umetniËkih vrednosti predstavqaju najznaËajniju deceniju i, moæda, najbitniji period kwiæevne evolucije HH veka. To je jedan od razloga πto je Mihajlo PantiÜ kwiæevnu studiju ModernistiËko pripovedawe posvetio pre svega toj deceniji veÜ proπlog veka i to kraÜim proznim formama ≠ pripoveci i noveli. IstiËuÜi da je vreme koje je neposredno usledilo stvarawu Kraqevine SHS i zavrπenom Prvom svetskom ratu bilo i doba kada su srpska i hrvatska kwiæevnost u najbliæem dosluhu i meÑusobnim uticajima, PantiÜ uoËava osobenosti i veze obe kwiæevnosti tumaËeÜi pripovedna ostvarewa najznaËajnijih pisaca: Miloπa Crwanskog, Ive AndriÜa, Rastka PetroviÜa i Miroslava Krleæe. Æanrovska odreÑewa pripovetka i novela, istaknuta i u podnaslovu studije, tretirana su u studiji ne kao bitno razliËiti veÜ kao gotovo sinonimiËni oblici bez lako uoËive i jasne distinktivne linije. U naπoj savremenoj kwiæevnoj istoriji period dvadesetih i tridesetih godina oznaËen je paralelnom upotrebom pojmova avangarda, ekspresionizam i modernizam, to jest izvesnom terminoloπkom neusaglaπenoπÜu. Autor studije odluËuje se za pojam modernizam jer je poqe wegove obuhvatnosti najπire i, u skladu sa takvim terminoloπkim odreÑewem, nadreÑen je ostalim pomenutim pojmovima. Ekspresionizam je, po PantiÜevim reËima, samo jedan, mada dominantan modalitet modernizma, dok je avangarda „apsolutno ekstreman, radikalan supstrat modernistiËkih principa novuma i negacije„. SabirajuÜi u sebi sve najbitnije karakteristike ekspresionizma i avangarde, modernizam je obeleæen dominacijom pitawa individualnog identiteta i ispraæwenosti posle velike ratne katastrofe, i wemu odgovaraju- Üeg formalnog i jeziËkog izraza. ©iroko shvatawe ove (Mihajlo PantiÜ, ModernistiËko pripovedawe: srpska i hrvatska pripovetka / novela 1918-1930, Zavod za uybenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999.) 381
Page 2 and 3:
»asopis Sarajevske sveske objavlju
Page 4 and 5:
UVODNIK Velimir ViskoviÊ
Page 6 and 7:
8 licu mnoæine koji podrazumijeva
Page 8 and 9:
10 U esejistiËkom bloku izlazit Ê
Page 10 and 11:
Aleπ Debeljak IZAZOVNI JEZIK ZEMLJ
Page 12 and 13:
Ljermontov, sva ta olujna romantiË
Page 14 and 15:
funkcionalnosti Potemkinovih sela p
Page 16 and 17:
tvrdio je, sa æaljenjem, Zajc u sv
Page 18 and 19:
ukvalno baËene u prostor, πto omo
Page 20 and 21:
da rijeËi nisu dovoljne i zato mo
Page 22 and 23:
planskom trenutaËnoπÊu. Zato su
Page 24 and 25:
jezera. Skinem kapu i tiho se poklo
Page 26 and 27:
nakon πto je, po povratku iz vojsk
Page 28 and 29:
sivomaslinastoj uniformi Jugoslaven
Page 30 and 31:
postupcima s djecom, iπamara… Æ
Page 32 and 33:
inter-tekstualnost spadaju u anale
Page 34 and 35:
tako krhkim kao πto je lirska pjes
Page 36 and 37:
samo jedan. SamoÊa. Upravo zato π
Page 38 and 39:
42 KOZLI spomladi se vali z viπin
Page 40 and 41:
44 ©KORPIJONI samotarji so svetlob
Page 42 and 43:
46 ZAPRL SEM VRATA zaprl sem vrata
Page 44 and 45:
48 NI» VËasih zgine v oblakih In
Page 46 and 47:
50 »AS TVOJ Pride Ëas, ko ni veË
Page 48 and 49:
52 DOL DOL ko mislim na vse tvoje u
Page 50 and 51:
54 GORI POEZIJA Ogenj prebira pesmi
Page 52 and 53:
56 KROKAR Poæira navsezgodaj zvezd
Page 54 and 55:
U PRVOM LICU Zdravko Grebo
Page 56 and 57:
62 i rasistiËke paradigme i koje s
Page 58 and 59:
64 ophrvao tom sirenskom zovu zla,
Page 60 and 61:
66 ciniËan naËin rjeπavanja prob
Page 62 and 63:
68 osim naravno Radeta Konstantinov
Page 64 and 65:
DNEVNIK Bogomil -uzel
Page 66 and 67:
74 (ONA) dobrovoljno svuÊi uniform
Page 68 and 69:
76 Karibima (na ostrvu Sveta Lucija
Page 70 and 71:
78 vijenac Ëuvamo u sefu hotela, p
Page 72 and 73:
80 treba. Oduvijek sam mislio i zal
Page 74 and 75:
82 “Rat i mir”, knjiæevna konf
Page 76 and 77:
84 stolom i kaæe πiroko raspjevan
Page 78 and 79:
1 Nakon takve historije, kakva budu
Page 80 and 81:
88 Knutu Hamsunu, koje sluπamo u t
Page 82 and 83:
90 na Festivalu.) Ali ga podsjeÊam
Page 84 and 85:
92 veËere. Iznutra djeluje veoma h
Page 86 and 87:
94 Poslije pauze slijedi burna disk
Page 88 and 89:
96 Kad je Kirsti poËela da Ëita s
Page 90 and 91:
98 jednog skupa pisaca u Magaru, bl
Page 92 and 93:
100 protiv Okvirnog dogovora iz Ohr
Page 94 and 95:
102 radio ‘na crno’ u restorani
Page 96 and 97:
104 datuma navedenih uobiËajenim r
Page 98 and 99:
Preveo sa makedonskog: Nenad Vujadi
Page 100 and 101:
Lidija Dimkovska Staricata mu piπu
Page 102 and 103:
Obratna perspektiva Na sudbinata ko
Page 104 and 105:
Evangelie po sebe Kako malo dete e
Page 106 and 107:
Proekcija Lori Anderson imaπe loπ
Page 108 and 109:
Poemata na poËetokot Se isplaπi B
Page 110 and 111:
120 ∆elava pevaËica Neki ljudi m
Page 112 and 113:
122 Praπina Praπina izbegava moju
Page 114 and 115:
124 a profesor liturgije, avangardn
Page 116 and 117:
126 Priznanje za A. Nisam tuËena u
Page 118 and 119:
128 Lidija Dimkovska, 1971. Skoplje
Page 120 and 121:
130 Pleπata pevka Nekateri ljudje
Page 122 and 123:
132 Prah Prah se izogiba moje sobe
Page 124 and 125:
134 ki jih bo naπel na spletnih st
Page 126 and 127:
136 Priznanje 6 Mene niso tepli z v
Page 128 and 129:
Prevedel Aleπ Mustar 138 - Bog ne
Page 130 and 131:
140 BEDENJE Bedim nad globoko belin
Page 132 and 133:
142 DLANENO PLATNO (gazela) OblaËi
Page 134 and 135:
144 VSE IZGUBLJENE STVARI (mala bal
Page 136 and 137:
146 ODSOTNOST Odsotnost me obdaja k
Page 138 and 139:
Boris A. Novak CRNA RUPA (balada) L
Page 140 and 141:
U straπnoj onoj veËeri i miru, ka
Page 142 and 143:
PRIZNANJE Tko sam ja? Putnik sam. N
Page 144 and 145:
BRA∆A (balada) ∑ Ko to kuca?
Page 146 and 147:
Sanjam da sanjam da umirem, sanjaju
Page 148 and 149:
160 SLADOLED Preda mnom evo stoji s
Page 150 and 151:
162 DVOSJED Priapplei mi tako blizu
Page 152 and 153:
164 VIJESTI Preda mnom stol je, pap
Page 154 and 155:
Radmila LaziÊ TAKVE PESME PI©EM T
Page 156 and 157:
Kad ne prezam ni od Ëega. Govore d
Page 158 and 159:
A moje je prazno i πuplje kao oluk
Page 160 and 161:
Svaka prava cura zna πta joj treba
Page 162 and 163:
Dobro se slaæemo, NiËije nam dru
Page 164 and 165:
Ja sam stramodna cura Drevna kao Ka
Page 166 and 167:
180 ∑ Byron? Ni iz drugog puta. A
Page 168 and 169:
182 Pjesnik je vitak, visok. OËi p
Page 170 and 171:
184 dva æenska Ëasopisa. Nova vla
Page 172 and 173:
186 Spustila sam u lonËiÊ neπto
Page 174 and 175:
Olivera ∆orveziroska (U)PLETENA P
Page 176 and 177:
Goran je donio dvije-tri stereotipn
Page 178 and 179:
SVE»ANO OTVARAWE Goran PetroviÅ S
Page 180 and 181:
KuËence, koje je na povocu cimalo
Page 182 and 183:
JUG, ISTO Na ulici su dogaÑaji ote
Page 184 and 185:
200 svim zapadnim zemljama. Na povr
Page 186 and 187:
202 Ali plovidba je jedno a æivot
Page 188 and 189:
204 pozvao konobara i zamolio ga da
Page 190 and 191:
206 da Êu se sada diÊi i otiÊi k
Page 192 and 193:
208 Kad se sve smiri, proleteri san
Page 194 and 195:
210 U vrijeme naπeg velikog kultur
Page 196 and 197:
212 veliki i lijepi. Sa zlatnim kup
Page 198 and 199:
214 Koja je morala meappleu zvijezd
Page 200 and 201:
216 I stvarno nije. Nikada. Otiπla
Page 202 and 203:
i Imenicom “uËenje” ovdje je p
Page 204 and 205:
vi Pojmom kristologija ovdje je ozn
Page 206 and 207:
vii Sura 7, 23. viii Sura 7, 16. ix
Page 208 and 209:
224 sabire pojedinaËne strahove Ë
Page 210 and 211:
xii Bosanski krstjani i krstjanice
Page 212 and 213:
xiv Sura 59, 19. 228 Savremene poja
Page 214 and 215:
Kolja MiÊeviÊ PRE©EREN, U JEDNOM
Page 216 and 217:
shvatili. Ali, ne treba zaboraviti
Page 218 and 219:
povezivanja. BuduÊi oniriËni advo
Page 220 and 221:
je, bar po imenu, dobro poznavao i
Page 222 and 223:
Preπeren je nepobitno dobro znao k
Page 224 and 225:
(Preπeren pomisli u sebi: ova je t
Page 226 and 227:
seÊam ko mi je za to vreme ukrao m
Page 228 and 229:
BALKAN Aleπ Debeljak Andrew Wachte
Page 230 and 231:
248 naËini æivota i miπljenja ni
Page 232 and 233:
250 osnaæiti i u novim pravcima ra
Page 234 and 235:
264 28. juni 1989. godine ∑ gomil
Page 236 and 237:
266 3 Prije rata, gotovo da se kame
Page 238 and 239:
268 organizmu zajedniËkih gradova
Page 240 and 241:
270 Evropi”. Nakon tog predgovora
Page 242 and 243:
272 je stvarno otvorilo oËi kad je
Page 244 and 245:
274 u doktrinama meappleunarodne za
Page 246 and 247:
Sneæana Bukal IKONOKLAST I IKONOBO
Page 248 and 249:
arhitekturi koja nas fascinira i da
Page 250 and 251:
priËa o poslednjim jugoslovenskim
Page 252 and 253:
migrenu, ne diπuÊi ako ne mislim
Page 254 and 255:
Nikada nisam srela narod koji je vi
Page 256 and 257:
Instrumentalizovani nacionalizam ka
Page 258 and 259:
sebe i krenem da razmiπljam o ovom
Page 260 and 261:
koji sam sebe oslobodila mita, veÊ
Page 262 and 263:
U Madæarskoj je donesen zakon koji
Page 264 and 265:
kolektivnog saznanja i pomaka zaist
Page 266 and 267:
Velimir ViskoviÊ JESU LI NAM DRU©
Page 268 and 269:
Enver Kazaz “SVECI BLAGO DIJELE
Page 270 and 271:
Bosanaca”, kako je politiËar πt
Page 272 and 273:
Amir Brka PRIZOR SA NA©E TV Predsj
Page 274 and 275:
Boris A. Novak POLOÆAJ KNJIÆEVNOS
Page 276 and 277:
Tone Perπak oËigledno pokuπava k
Page 278 and 279:
312 odnosno esnafa, zadræavajuÊi
Page 280 and 281:
314 nije bio ni pod Ëijom kontrolo
Page 282 and 283:
316 nekada manje, prostor razliËit
Page 284 and 285: 318 od dræave nego i zato jer i pr
Page 286 and 287: Tonko MaroeviÊ PJEVIDRUZI U ZBOR!
Page 288 and 289: izrazitih neistomiπljenika (jakih
Page 290 and 291: 326 Ovaj princip oko domaÊih autor
Page 292 and 293: Balπa BrkoviÊ FATALNA PRIVLA»NOS
Page 294 and 295: na Ëlanstvo u UKCG. Ovo Druπtvo i
Page 296 and 297: Pedro Tamen Kamo si krenuo kad je o
Page 298 and 299: Ana Hatherly IZGUBLJENI RITAM… Ak
Page 300 and 301: Vasco Graça Moura Vrijeme ne bi mo
Page 302 and 303: TAJNA NoÊas sam viπe puta umro Ë
Page 304 and 305: OËitost bjeline je tako opscena, k
Page 306 and 307: Pedro Tamen Kam si πel, ko je odbi
Page 308 and 309: Ana Hatherly »e presledek ni konec
Page 310 and 311: Vasco Graça Moura »as ne bi mogel
Page 312 and 313: SKRIVNOST Nocoj sem mnogokrat umrl,
Page 314 and 315: OËitnost beline je tako obscena ko
Page 316 and 317: Aleπ Debeljak Abdulah ©arËeviÊ
Page 318 and 319: 362 najveÊoj mjeri simboliËki po
Page 320 and 321: 364 POTRESNI TRAG ZMAJEVE ©APE Ran
Page 322 and 323: 366 banalnom kronoloπkom realnoπ
Page 324 and 325: 368 StojanoviÊ PantoviÊ, koja je
Page 326 and 327: Abdulah ©arËeviÊ RELIGIJSKO-FILO
Page 328 and 329: mogu, Ëini se, doprinijeti prekora
Page 330 and 331: On nije podlegao narcistiËkom ∑
Page 332 and 333: slobode i ne-borbe, poËinje sa epi
Page 336 and 337: 382 stilsko-formacijske odrednice d
Page 338 and 339: Aleksandar Jerkov SRCE PRI»E Otupe
Page 340 and 341: u kojem se najboqe nasleÑe kraja v
Page 342 and 343: vremena. Razumljivo je da je u umet
Page 344 and 345: vaæi za kulturu usmenosti. Ta se d
Page 346 and 347: 394 svijesti o ispraænjenosti jezi
Page 348 and 349: 396 “vladavine prefiksa”, nije
Page 350 and 351: 2 Da podsetimo na Ëinjenicu da je
Page 352 and 353: S makedonskog preveo: Duπko Novako
Page 354 and 355: Milica NikoliÊ TAJNOPIS EMIRA DRAG
Page 356 and 357: kamenom, i dalje, na puteljku, Ëov
Page 358 and 359: eznaapplee i ÊeliÊevski muk. Tako
Page 360 and 361: KuÊa na bregu (1986) poseduje samo
Page 362 and 363: Jesu li figure hodæe na ovim dvema
Page 364 and 365: izmeappleu duπe i kamena postoji n
Page 366 and 367: je izrazio tako πto je “MeseËev
Page 368 and 369: i izuzetno harmoniËnog spoja sa æ
Page 370 and 371: Ëovek, neprikosnoven upravo u svoj
Page 372 and 373: kao sudeoniπtvo u boæanskoj lepot
Page 374 and 375: Saæetost plodova u njoj, sa joπ j
Page 376 and 377: Djevojka sa golubom
Page 378 and 379: Imanje
Page 380 and 381: MjeseËeva mjena
Page 382 and 383: Odlazak V
Page 384 and 385:
Dvokolica
Page 386 and 387:
SADRÆAJ
Page 388 and 389:
438 Krzysztof Czyzewski Bosna posta
Page 390:
Sarajevske sveske IzdavaË: MEDIA C
show all

Download PDF verziju - Sarajevske Sveske

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?