Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

welke zich niet voordoet. Wanneer beide modaliteiten zich voordoen is na te gaan of zij elkaar
raken en zo ja, of zij dan botsen of elkaar aanvullen en hoe dan. Vooral dit laatste is een
vertrekpunt voor aanbevelingen in het negende hoofdstuk. Met strategieën van legitimerend
handelen wordt getracht om botsingen te vermijden en om symbiose te laten ontstaan. Voordat de
bespreking van het handelen verder loopt, wordt in het volgende hoofdstuk stilgestaan bij de
context van het handelen: de ruimte. Het streven is om hiermee het inzicht in het handelen te
verdiepen.
Noten
1 deLeon 1995. Ook bijgeloof kan dan de kop opsteken. George Macauly Trevelyan (1986, 273-274) wees er
bijvoorbeeld op dat in Engeland in de zeventiende en de achttiende eeuw de heersende heren, en dat waren
weinig democratisch verkozen of niet-verkozen representanten, niet meer geneigd waren om mensen te
vervolgen en straffen omwille van hekserij, terwijl in die tijd het volk nog menige vermeende heks ter dood
zou hebben gebracht indien de verlichte en heersende klasse het daarvan niet had weerhouden.
2 Newman & Thornley 1996, 32.
3 Zweigert & Kötz 1987, 88.
4 Kreukels 1980, 73-74. Zie ook Van de Graaf & Hoppe 1992, 31; Lukassen 1999, 56; Van der Boor 1991,
103-105; Wissink 2000, 133-135. Henk Klaassen (1995) stelde dat, wanneer het falen van planning erkend
wordt, beleidsanalytische studies nog een argumentatieve functie hebben.
5 Zie Huitema 2002a.
6 Lokin & Zwalve 1992, 341-396; Macaulay 1986, 184-185, 260-261.
7 Ankersmit 2004.
8 Zie ook Eisenstadt 1998.
9 VNO-NCW 2003b.
10 ‘Met de Commissie onderzoek vuurwerkramp, de Commissie onderzoek cafébrand nieuwjaarsnacht 2001
en de Ambtelijke Commissie Toezicht wil het kabinet […] met nadruk aandacht vragen voor een
cultuuromslag op het terrein van toezicht en handhaving.’ Afdeling Organisatie en Kwaliteit Rijksdienst 2001,
37. Zie ook Van de Bunt 2004; Oosten 2002f.
11 Zie Eijlander e.a. 2002.
12 Zie Pol 2002, 55-57.
13 Roset 2001.
14 Drogendijk & Duijn 1999, 12. (Zie ook Judd 2000.) Daarbij is toepasselijk verwezen naar Hans Daalder
(1995, 99): ‘Nu lijkt er eerder sprake te zijn van een technocratische flinkheid die met oude regentenwijsheid
weinig van doen heeft.’
15 Zie bijvoorbeeld Esselbrugge 1997.
16 Pans 2004, 33.
17 Het toenemende belang van andere dan jarenlang voortgebrachte en afgezette massaproducten, vermindert
in het bedrijfsleven de betekenis van bureaucratische organisatie. Flexibiliteit, decentralisatie en innovatie
worden belangrijker. Vergelijk Oosten 2003b, 25-26.
106