Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

olopvattingen is het wenselijk om de bewegingen nauw te beschouwen teneinde over
consequenties van die verschuivingen te kunnen nadenken. Een onderzoeker draagt bij aan een
dergelijke reflectie. 66
2.4 Reconstructie en analyse van empirische situaties
2.4.1 Selectie
Het empirische onderzoek is gericht op ruimtelijke investeringen die een hoge mate van
vervlechting en complexiteit tonen en waar specifieke arrangementen van project- en/of
procesmanagement actief zijn. De vertrouwde voorstelling van openbaar bestuur staat daar, zo
kan verwacht worden, meest onder druk. Bij de selectie van situaties voor empirisch onderzoek
gold als criterium het gebruik van verschillende vormen van samenwerkende sturing, binnen
kaders van rationeel bestuur, met een groot aantal actoren en beleidsinhoudelijke
aandachtspunten. Dat biedt grote kans op rijkdom aan sturing of bestuur en op rijkdom aan
ervaringen en inzichten uit de praktijk. 67 Er zijn zo twee verschillende situaties geselecteerd: de
herontwikkeling van station Rotterdam Centraal en omgeving en de regionale ontwikkeling van
Gent-Terneuzen. 68 De situaties bevonden zich beide op het raakvlak van ruimtelijke ordening en
verkeer en vervoer en beide behoren tot een internationaal netwerk. Deze ruimtelijke
investeringen vergden een samenspel van publieke en private actoren en toonden daardoor
interbestuurlijke en publiek-private samenwerking, burgerparticipatie, project- en/of
procesmanagement. Het zijn daarmee bijzonder rijke situaties. De belangstelling voor mogelijke
betekenissen en gedragingen vormde een motief om processen te selecteren waarin niet dezelfde
actoren en/of beleidsprogramma’s een rol spelen. Voor de rijksoverheid is Rotterdam Centraal
een nieuw sleutelproject. In de (nieuwe) sleutelprojecten komen herstructurering van bestaand
stedelijk gebied, intensivering van ruimtegebruik, meervoudig ruimtegebruik en publiek-private
samenwerking samen. Erik-Hans Klijn noemde ze daarom de proeftuin bij uitstek voor
toekomstig ruimtelijk beleid. ‘Alle reden dus ze aan nadere analyse te onderwerpen.’ 69 Zoals met
betrekking tot ruimtelijk-beleidsvorming in de jaren net voor en na de eeuwwisseling de nieuwe
sleutelprojecten veel belangstelling wekten, trokken voordien de multisectorale, gebiedsgerichte
ROM-projecten veel aandacht. In de regio Gent-Terneuzen was sprake van twee ROM-projecten,
naast nog andere projecten en ruimtelijke vraagstukken. Voorts belichamen de situaties twee van
de meest centrale begrippen of de meest centrale begrippen van de hedendaagse (kwalitatieve)
sociale geografie: een plaats (in een stedelijk netwerk) en een regio. 70
41