Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

Invloedrijke bureaucratie (cel 1e)
Het kenmerk van een invloedrijke bureaucratie en de typering van scheiding als invulling van
verantwoordelijkheid en vertrouwen geldt voor de rol van de ICES en voor de functionele
differentiatie van het rijk: de concentratie van geld bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat
ondersteunt niet de doorwerking van VROM-beleid. Deze scheiding kwam ondermeer tot
uitdrukking in de keuze van de resterende actoren om zich na de alliantie en haar masterplan te
beperken tot de terminal. Scheiding is eveneens van toepassing, tenminste symbolisch, op de
gemeentelijke inzet in de hier als laatste beschreven periode. Dan ging de intragemeentelijke
projectleiding over van eerst de Dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting en dan het
Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam, die goed onderling en met de RET samenwerkten, naar
uiteindelijk Gemeentewerken Rotterdam. 20 Gemeentewerken Rotterdam toonde een meer
zakelijke houding.
Gebruik van wetgeving (cel 1f)
Het kenmerk van gebruik van wetgeving geldt voor de instrumenten van met name WRO, Pvv,
Wpv, Spoorwegwet, Kaderwet en Wgr, Wm en Wvg en voor de begroting van het Ministerie van
Verkeer en Waterstaat waar de MIT-systematiek mee verbonden is. Het masterplan behoort niet
tot de planfiguren in de zin van het wettelijke stelsel van ruimtelijk-beleidsvorming.
Het gegarandeerde burgerschap is, zo is in paragraaf 5.1 aangegeven, een kenmerk van
bij uitstek het wettelijke stelsel van ruimtelijk-beleidsvorming. In de situatie is het terug te vinden
wanneer het openbaar bestuur die instrumenten hanteert waarbij rechtssubjecten
rechtsbescherming genieten en dat zal zich hoofdzakelijk op een toekomstig moment voordoen,
meer zodra de herontwikkeling wordt gerealiseerd dan zolang er nog planning plaatsheeft. De
situatie kende wel al toepassing van de Wvg en dat raakt uiteraard de belangen van
rechtssubjecten, in casu grondeigenaren. Inspraak, soms beschouwd als preventieve
rechtsbescherming, is eveneens vroeg in het proces aanwezig: het college van B&W besloot in
maart 2001 om burgers op het ontwerp-masterplan te laten inspreken. Hiertoe was de gemeente
niet verplicht omdat het masterplan geen formele planfiguur is. De inspraak werd gestructureerd
door de Rotterdamse Inspraakverordening en door afdeling 3.4 Awb. Op hetzelfde moment stond
de MER-startnotitie open voor inspraak. 21
7.4.2 Participatieve democratie
Zoals in het vierde hoofdstuk is aangegeven, wordt het ideaaltypische model van participatieve
democratie gevormd door de substantiële idee van een republiek ingevuld met noodzakelijk actief
burgerschap. Het model is als Westers antwoord op de vraag naar legitieme machtsaanwending te
situeren in de Oudheid en in de laatmoderniteit. Kenmerken van participatieve democratie zijn
163