Ruimte voor een democratische rechtsstaat - RePub - Erasmus ...

opgemerkt, wordt een andere verklaring voor de geringe participatie, namelijk dat het om de regio
gaat, in subparagraaf 8.5.2 behandeld.
Van een omstandigheid die naar verwachting gunstig is voor burgerparticipatie,
corporatief of individueel ingevuld, hebben participanten kennelijk weinig geprofiteerd. In
subparagraaf 8.4.1 is aangegeven dat ambtsdragers (en met name volksvertegenwoordigers) in
hun hoedanigheid van partijpoliticus nauwelijks op de voorgrond treden. 77 Dan zouden er ook
weinig politici zijn die vrezen bij interactieve beleidsvorming hun primaat te verliezen.
Executieve politiek ambtsdragers en ambtenaren zouden dan meer ruimte hebben om met de
samenleving in overleg te treden. De georganiseerde belangen of idealen welker representanten
substantieel meespraken over beleid, vormen meer een uitbreiding van het politieke krachtenveld
dan dat ze een alternatief uit de samenleving naar voren brengen (zie cel 3d).
Wetgeving en non-autoritaire instrumenten (cel 3f)
Bij het kenmerk van gebruik van wetgeving is te noemen dat de verdeling van zeggenschap over
beleidsobjecten doorwerkt in de situatie: het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft
zeggenschap over de grote wateren, de provincies en gemeenten hebben zeggenschap over de
verdere ruimte en door de Europese Unie gelden er randvoorwaarden voor het ruimtegebruik en
de planning daarvan. Bij het kenmerk van gebruik van non-autoritaire instrumenten is te noemen
dat met interbestuurlijk en corporatief overleg wordt getracht om de afgebakende taken in enige
samenhang te verrichten.
Rondom verdieping van de vaargeul in de Westerschelde en de bijbehorende
natuurcompensatie grepen enerzijds wettelijke en gerechtelijke interventies en anderzijds overleg
en bemiddeling op elkaar in. Met een gang naar de rechter dwongen natuur- en milieuorganisaties
af dat zij tot dieper in de beleidsvorming werden toegelaten, met een lex specialis
passeerde het nationale bestuur een rechterlijke uitspraak en de autonomie van gemeenten en door
een commissie van wijzen werden de verhoudingen vervolgens gemasseerd. De afwisseling van
hard en verzachtend optreden hield de beleidsvorming gaande, waar een meer eenzijdige
benadering het beleidsproces wellicht had doen vastlopen.
Nadat Nederland en Vlaanderen beide instemden met het baggeren in de Westerschelde
wilden zij daarvoor geen MER-procedure doorlopen; volgens de nationale besturen zou dat te
lang duren en was het ook niet nodig omdat er voldoende uit onderzoek bekend was. Natuur- en
milieu-organisaties vochten dat aan bij de Raad van State en zij uitten hun ongenoegen of
verontrusting ook bij het Europees Parlement. Dit laatste leidde ertoe dat de Europese Commissie
de Nederlandse regering vragen stelde. 78 Met de Zeeuwse Milieufederatie, de Stichting het
Zeeuwse Landschap en de Vereniging Natuurmonumenten maakte het nationale bestuur de
afspraak dat zij in het proces meer zeggenschap kregen indien zij de gerechtelijke procedure
207